Mobiele menu

Scrutinizing the proteostasis network of photoreceptors towards therapeutic intervention of inherited retinal dystrophies

Vertraging van de celdood in erfelijke netvliesdegeneratie Ongeveer 5000 mensen in Nederland hebben een erfelijke vorm van progressieve netvliesdegeneratie. Hierbij sterven de lichtgevoelige cellen in ons netvlies, de staafjes en kegeltjes, na verloop van tijd af. Dit leidt vaak tot volledige blindheid. Het proces van celdood kan langzaam of snel verlopen, maar is tot op heden ongeneeslijk.
In dit project willen we deze celdood afremmen. Een aantal processen die tot deze celdood leiden hebben we recent ontdekt. We willen de biochemische mechanismen hiervan in detail ontrafelen, om deze vervolgens d.m.v. geneesmiddelen gericht te remmen. Daarnaast willen we de verminderde vitaliteit van de kegeltjes, die we gebruiken om bij daglicht te kunnen zien, verbeteren.
De werking van de geneesmiddelen willen we testen in netvlies-organoïden, gegenereerd uit cellen van patiënten via stamceltechnologie. Dit maakt een snelle vertaling van de onderzoeksresultaten naar de klinische praktijk mogelijk.

Producten

Titel: Primary cilium tip dysfunction in ciliopathies.
Auteur: Ronald Roepman
Link: https://www.cilianetwork.org.uk/events/4595/2019-uk-cilia-network-meeting
Titel: Het Bardet-Biedl Syndroom: een “ciliopathie”
Auteur: Ronald Roepman
Titel: Social networking to deconvolute photoreceptor cilium dysfunction.
Auteur: Ronald Roepman
Titel: Social networking to deconvolute cilium dysfunction.
Auteur: Ronald Roepman
Titel: Social networking to deconvolute photoreceptor cilium dysfunction.
Auteur: Ronald Roepman
Link: http://meetings.embo.org/event/18-cilia
Titel: Social networking to deconvolute photoreceptor cilium dysfunction.
Auteur: Ronald Roepman
Titel: Characterisation of the PDE6D & RAB28 protein network and its connection with glucose metabolism
Auteur: Faber, S., van Beersum, S.E.C., van Reeuwijk, J., Junger, K., Ueffing, M., Boldt, K., Collin, R., and Roepman, R.
Titel: The Joubertome - An integrated Framework of Joubert Syndrome-Associated Proteins
Auteur: Ronald Roepman
Titel: Social networking to deconvolute cilium (dys-) function
Auteur: Ronald Roepman
Titel: Delivery and deployment of a ciliary actin dynamics module by PCARE drives the neogenesis of phototransductive membrane disks
Auteur: Rob W. Collin, Julio Corral Serrano, J. van Reeuwijk, A. D. Hoogendoorn, R. A. Ruigrok, A. Yildirim, S. J. Letteboer, L. Duijkers, S. Sakami, K. Palczewski, K. Boldt, Uwe Wolfrum, Marius Ueffing, A. Garanto, Ronald Roepman.
Titel: Social networking to deconvolute cilium (dys)-function
Auteur: Ronald Roepman

Verslagen


Eindverslag

Ongeveer 5000 mensen in Nederland hebben een erfelijke vorm van progressieve netvliesdegeneratie. Hierbij sterven de lichtgevoelige cellen in het netvlies, de staafjes en kegeltjes, na verloop van tijd af. Dit leidt vaak tot volledige blindheid. Het proces van celdood kan langzaam of snel verlopen, maar is tot op heden ongeneeslijk.

In dit project hebben we onderzocht of we deze celdood kunnen afremmen. Hiertoe hebben we de associatie bepaald met een netwerk van processen dat de eiwitbalans in de cellen controleert: het proteostase netwerk. Stamceltechnologie maakte het mogelijk om netvliesorganoïden op te kweken uit huidcellen van patiënten. Hiermee verkregen we een uitstekend laboratoriummodel voor de ziekte. Met dit model hebben we aan kunnen tonen welk specifiek proces, vermoedelijk al vroeg in de ontwikkeling, de eiwitbalans in het netvlies van deze patiënten verstoort. Daarnaast hebben we nieuwe processen ontrafeld die de vorming van de kegeltjes en staafjes reguleren. Een deel van deze processen heeft ook een algemene functie in de voelspriet van de cel, het cilium. Daardoor veroorzaakt een verstoring ervan ook problemen in andere organen.

Tenslotte hebben we in de netvliesorganoïden twee stoffen getest die in de toekomst mogelijk als medicijn kunnen worden ingezet, en in een muizenmodel voor erfelijke netvliesdegeneratie de eerste stappen gezet richting een gentherapie. De eerste resultaten hiervan zijn veelbelovend en bieden goede mogelijkheden voor vervolgonderzoek.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
91216051
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2017
2022
Gerelateerde programma's:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Prof. dr. ir. R. Roepman
Verantwoordelijke organisatie:
Radboudumc