Self-regulation services for cardiovascular risk management

Het doel van het project was om te onderzoeken hoe bestaande technieken voor elektronische beslissingsondersteuning optimaal ingezet kunnen worden voor de ondersteuning van zelfmanagement bij patiënten met hart- en vaatziekten, en in het bijzonder voor preventie en risicomanagement van coronairlijden op basis van de principes van zelfregulatietheorie.

Om de onderzoeksvragen te beantwoorden zijn vijf deelprojecten uitgevoerd. In het eerste deelproject zijn de (dagelijkse) ervaringen van hartpatiënten met hun gezondheid en zelfmanagement in verschillende stadia van de ziekte onderzocht. Hierbij is gebruik gemaakt van generatieve technieken, afkomstig uit het veld van industrieel ontwerpen. Dit zijn kwalitatieve, participatieve onderzoeksmethoden waarin met behulp van creatieve technieken latente kennis en voorkeuren van deelnemers wordt geëliciteerd. Deze methoden worden nog slechts op beperkte schaal toegepast binnen de gezondheidszorg, en bieden interessante mogelijkheden om eindgebruikers bij een ontwerpproces te betrekken.

In het tweede deelproject is een commercieel beschikbare, webgebaseerde gezondheidscheck geëvalueerd met behulp van een elektronische vragenlijst. De gezondheidscheck richt zich op vroegtijdige opsporing en preventie van veelvoorkomende chronische aandoeningen (waaronder hart- en vaatzieken), en bestaat uit vier onderdelen: (1) een vragenlijst om gezondheid en leefstijl vast te stellen, (2) een biometrisch onderzoek, (3) een laboratoriumonderzoek en (4) elektronische beslissingsondersteuning, bestaande uit een persoonlijk risicoprofiel en gezondheids- en leefstijladviezen via een web portal. Het onderzoek heeft zich gericht op de tevredenheid van eindgebruikers, effect op leefstijl (gedragsverandering) en ziekteverzuim.

Het derde deelproject bestond uit het ontwikkelen van een methode waarmee educatieve gezondheidsinformatie gemakkelijk kan worden aangepast aan de voorkeuren van individuele patiënten. Hierbij is gebruik gemaakt een andere techniek uit het industrieel ontwerpen, zg. "persona's". Persona's zijn fictieve karakters die de eigenschappen van echte eindgebruikers weerspiegelen. Ze worden gebruikt voor marktsegmentatie en voor het bevorderen van empathie met eindgebruikers. Op het terrein van gezondheid en zorg zijn persona's een hulpmiddel om in kaart te brengen wat voor verschillende soorten zorgconsumenten/patiënten er zijn. Er bestaat immers niet zoiets als "de patiënt": iedere patiënt is anders en de onderlinge verschillen tussen behoeften zijn groot.

In het vierde en vijfde deelproject lag de focus op hartrevalidatie. Dit is een multidisciplinaire, poliklinische behandeling die zich richt op het bevorderen van het fysieke, psychische en sociale herstel van hartpatiënten na een cardiaal incident of cardiale interventie, en op het inzetten van leefstijlveranderingen om toekomstig cardiovasculair risico te verminderen. De behandeling wordt gedurende 6 tot 12 weken gegeven aan patiënten die opgenomen zijn geweest in het ziekenhuis voor een acuut myocardinfarct, voor een omleidings- of klepoperatie, of voor een percutane coronaire interventie, en aan patiënten met angina pectoris en hartfalen. In het vierde deelproject is een webgebaseerd systeem ontwikkeld waarmee hartpatiënten zich kunnen voorbereiden op de indicatiestelling voor hartrevalidatie. Dit systeem is getest is een pilotstudie in drie ziekenhuizen. Deelproject 5, tenslotte, had betrekking op fysieke training. Fysieke training is een van de belangrijkste onderdelen van de hartrevalidatie. Het heeft positieve effecten op het inspanningsvermogen en de kwaliteit van leven van hartpatiënten. Daarnaast leidt de training ook tot een actievere leefstijl, en daardoor tot een afname van het aantal ziekenhuisopnames en een langere overleving. Deelproject 5 betrof een voorbereidend onderzoek naar de mogelijkheden voor het thuis laten trainen van hartrevalidatiepatiënten op basis van zelfregulatieprincipes.