Senioren en chronisch zieken in de sterk vergrijsde gemeente Landgraaf (Oostelijke Mijnstreek) worden door GALM en SCALA sportief actief bij de Gymnastiekvereniging PHDES die hiervoor samenwerkt met gemeente en eerstelijns zorg
Verslagen
Eindverslag
Met het initiatief "gezond bewegen 55+ Landgraaf" slaagt Gymnastiekvereniging PHDES er tot op de dag van vandaag er nog steeds in om de doelgroep in de sterk vergrijsde krimpgemeente Landgraaf sociaal, gezond, verantwoord en veilig aan het sporten te krijgen en te houden. De bekendheid van de programma's verspreiden zich als kringen in het water. Niet alleen binnen de gemeente Landgraaf, maar ook andere aangrenzende gemeenten tonen interesse in de aanpak. Door het aanbod van goed uitgebalanceerde beweeglessen, het sociale en vertrouwde karakter, een gedegen samenwerking met zorg, welzijn en gemeente, en een prettige benaderingsstrategie slaagt het complete (professionele)team erin het aantal deelnemers en locaties gestaag te laten groeien, met als gevolg, en uiteindelijk de doelstelling, meer mensen te (blijven) stimuleren tot een gezonde, sociale, sportieve leefstijl. De deelnemers zijn en blijven enthousiast doordat aan hun wensen en verlangens tegemoet wordt gekomen. Zij zijn actief bezig op een verantwoorde en correct begeleide wijze, ze hebben plezier en kunnen na afloop onder het genot van een kopje koffie hun verhaal kwijt. Ze zijn niet meer alleen. Daarna wordt er dikwijls samen boodschappen gedaan en wordt buiten de beweeglessen om afgesproken om te gaan wandelen of fietsen. Ook de separaat georganiseerde lezingen en voordrachten worden als zeer informatief en interessant ervaren. Doordat zij lekker in hun vel zitten, nemen zij onbewust een ambassadeurs- en account managers functie aan. De deelnemers zien de beweeglessen met (in)direct gelieerde positieve effecten niet meer als een "must" om ernaar toe te gaan. Al redelijk snel bij aanvang van het traject werd door de deelnemers ingezien dat ze samen met alle andere gelieerde participerende partijen c.q. partners het initiatief "gezond bewegen 55+ Landgraaf" verantwoordelijkheid willen dragen ten aanzien van borging en uitbreiding. Het bewustzijn van het waarom en het belang van bewegen krijgt bij de huidige deelnemers, maar ook bij nieuwe deelnemers al snel de overhand boven het "rationele moeten". De deelnemers realiseren zich dat sporten zoveel meer facetten meebrengt dan alleen maar bewegen. Naast bewegen draagt het initiatief namelijk ook bij aan:
* voorkoming of doorbreking van de spiraal van eenzaamheid
* Erbij horen en "stakeholder" zijn van een initiatief
* Langer zelfstandig thuiswonen
* Minder behoefte aan medische zorg en verzorging
* Lagere kosten medicijn gebruik
* Zelfvertrouwen
Participerende partners als eerste lijnzorg, de gemeente, fysiotherapeuten, huisartsen en welzijnsorganisatie waren vanaf moment één overtuigd van de meerwaarde van het initiatief. Na twee jaar kunnen zij dan ook niet anders dan concluderen dat hun overtuiging bevestigd en onderbouwd is geworden met resultaten. Bij de start van het initiatief gaven zij aan dat zij blij waren dat door dit initiatief de onontgonnen gebieden met betrekking tot bewegen aandacht zouden krijgen. Volgens deze partijen ontbrak het tot dan toe namelijk aan een preventieve visie. Door dit initiatief hadden zij ook de beschikking over een herkenbaar en vertrouwd instrument waarnaar doorverwezen zou kunnen worden. Daarnaast gaven zij ook aan dat er door de deelnemers geen ingewikkelde procedures gevolgd hoeven te worden om mee te kunnen doen. De drempel om mee te doen is daarmee al een stuk lager en geeft een vertrouwd karakter. Doordat er gericht doorverwezen kan worden, neemt hier ook het aantal "draaideurpatiënten" af. Mensen die doorverwezen worden keren niet snel meer terug met dezelfde klachten.
De ingrediënten voor borging waren, zijn en blijven dus aanwezig voor het initiatief "gezond bewegen 55+ Landgraaf". Er kan dus met zekerheid gesteld worden dat de continuïteit van het initiatief absoluut gewaarborgd is. Het initiatief bevredigt niet alleen de deelnemers, maar ook, en dat is minstens zo belangrijk voor draagvlak, de partners en participerende partijen. Op niveau is er een goede wisselwer
Met behulp van de interventies GALM/SCALA heeft Gymnastiekvereniging PHDES het initiatief genomen om in het sterk vergrijsde Landgraaf de 55-plussers en chronisch zieken te stimuleren tot een blijvende actieve leefstijl. De aanloopperiode hiertoe is van november 2015 tot november 2017. In deze aanloopperiode dient een borging gecreëerd te worden voor de missie zodat de doelgroep blijft bewegen.
Van belang is om het de doelgroep aantrekkelijk te maken om te beginnen met bewegen en/of het bewegen weer op te pakken. Hiervoor wordt in samenwerking met een aantal partners een aantrekkelijk en verantwoord maar vooral leuk bewegingsprogramma opgezet en aangeboden.
PHDES wil zich als gymnastiekvereniging niet alleen op jeugd richten, maar ook op de medioren. De doelgroep in deze, de 55-plussers, is sterk vertegenwoordigd in de buurt maar nog niet zo sterk in de vereniging. Gezien de vergrijzing en de krimp in de regio, de vraag uit de doelgroep en de toekomstvisie van PHDES heeft GV PHDES het initiatief genomen om meer 55-plussers in de buurt te verleiden tot een gezonde en sportief actieve leefstijl. Daarvoor werkt ze samen met de gemeente, de eerstelijnszorg, welzijnswerk en andere sportaanbieders in de buurt. Er is een projectgroep samengesteld met mensen uit de vereniging, dit voor de input vanaf de vloer. Daarnaast is er een klankbordgroep in het leven geroepen welke bestaat uit afgevaardigde van de gemeente, fysiotherapeuten en vertegenwoordigers van ouderenvereniging. Deze zorgen voor ervaringen en ideeën uit het veld. De aangestelde projectleider draagt zorg voor verbinding, coördinatie en uitvoering van genomen beslissingen en voorgenomen/benodigde acties.
GALM/SCALA zijn een effectieve methodes om de doelgroep te bereiken middels de unieke persoonlijke benaderingsstrategie, met hen in gesprek te komen op de fitheidstest en te motiveren tot deelname aan het veelzijdige sport en beweegaanbod om gedragsverandering ten aanzien van een actieve leefstijl te stimuleren. PHDES en het leskader hebben ervaring met het leuk maken en laagdrempelig houden van wekelijkse veelzijdige beweegactiviteiten waardoor continuïteit voor de deelnemers gewaarborgd wordt. De GALM aanpak past bij de Limburgse cultuur want het is en blijft een succes in de omringende gemeenten
Met GALM/SCALA worden +/- 5.000 senioren in de omliggende wijk persoonlijk benaderd en uitgenodigd voor de fittest door een brief van de wethouder. Aangetoond is dat binnen Landgraaf 82% van de 55-plussers minimaal een en 63% minimaal 2 chronische aandoeningen heeft. Daarom wordt voor zowel GALM als de SCALA interventie gekozen. De zorgpartners en welzijn werken mee in de werving en bij de uitvoering van de fittest. Na de fittest kan de doelgroep meteen instromen in speciaal voor hen geschikte beweeggroepen, zowel bij de vereniging als bij de samenwerkingspartners. In het introductieprogramma wordt kennis gemaakt met een veelzijdig beweegaanbod, hun eigen fysieke mogelijkheden en belangstelling. In het vervolgprogramma kiezen de deelnemers voor een bij hen passend beweegaanbod. Aandacht voor de sociale component is er bij elke les want na elke les wordt er koffie gedronken door de docent met de deelnemers. In het kader van de doelstelling gedragsverandering tot sportief actieve leefstijl is dit een belangrijk evaluatiemoment. Direct vanaf het introductieprogramma worden de deelnemers lid van de gymnastiekvereniging met de daarbij behorende (laagdrempelige) contributie. Een eigen bijdrage in een gezonde actieve leefstijl vinden de samenwerkingspartners belangrijk. GALM/SCALA en sportimpuls gaan uit van continuïteit in bewegen en kostendekkendheid.