Senioren sterker maken: fysiek en sociaal. Vitaal ouder worden in Rijnmond en Drechtsteden, een preventieve en integrale aanpak.
Projectomschrijving
Senioren sterker maken: fysiek en sociaal. Vitaal ouder worden in Rijnmond en Drechtsteden, een preventieve en integrale aanpak.
Doel
In de derde levensfase (55+) valt er voor de meesten nog veel moois te beleven. Maar er zijn ook ouderen die heel kwetsbaar zijn. Er is veel winst te halen als ingezet wordt op het voorkomen van bijvoorbeeld overgewicht en diabetes, maar ook op dementie. In dit project focussen we daarom op preventie en versterken van gezondheid, gezondheidsvaardigheden en sociaal welbevinden van ouderen en tegelijkertijd op het integreren van mogelijkheden die de sociale en fysieke omgeving biedt. Ook maken we ouderen bewust van de regie die ze hebben op het inrichten van hun derde levensfase.
Aanpak
Door middel van een lerende aanpak en kennisuitwisseling gaan we samen met verschillende partners in de regio Rijnmond en Drechtsteden op zoek naar effectieve interventies. Het gaat om interventies die kennis uit onderzoek, vakkennis van professionals en ervaringskennis van ouderen verbinden tot meervoudig bewijs. Het doel is om de vitaliteit van 55-80 jarigen die zelfstandig wonen zo lang mogelijk in stand te houden.
Samenwerkingspartners
Samenwerkende partijen zijn Gemeenten Rotterdam, Vlaardingen, Dordrecht en Papendrecht, GGD Zuid-Holland Zuid, GGD Rotterdam Rijnmond, Werkplaats Sociaal Domein Zuid-Holland Zuid, Hogeschool Inholland Rotterdam, Hogeschool Rotterdam, Academische werkplaats Publieke Gezondheid CEPHIR, Erasmus MC, Geriatrisch Netwerk Rotterdam en Omstreken (GENERO), Zorgbelang Inclusief, Samen één in Feijenoord en Onderzoekcentrum Drechtsteden.
De organisatie bestaat uit een Kernteam (vier gemeenten en Werkplaats Sociaal Domein), een projectteam, drie werkgroepen (monitoring, betrekken senioren, samen leren) en voor elk van de vier gemeente een lokale werkgroep.
Resultaat
- U vindt de gehele eindbundel in de bijlage en online op de website van de Werkplaats Sociaal Domein ZHZ: Eindbundel ‘Senioren sterker maken: geen woorden maar daden’ | Werkplaats Sociaal Domein Zuid-Holland-Zuid (werkplaatssociaaldomeinzhz.nl)
- Naast de eindbundel is ook de eindevaluatie van ‘Senioren sterker maken’ onlangs gepubliceerd, deze is te vinden op de website van CEPHIR: Senioren Sterker maken - CEPHIR
Producten van ZonMw
- Bekijk hier de verslagen van alle leernetwerkbijeenkomsten van Aan de slag met preventie in uw gemeente.
- Bekijk de film van dit project in de publicatie In beeld: zo werken lokale consortia aan kennis en inzicht voor preventief gemeentebeleid
Producten
Auteur: Lianne Beuk Luke Boom Rosann Kerckhaert Niek Stege Dirk-Jan Teunissen Mariska Vos
Auteur: Marielle van Ooijen
Auteur: C. Tuik, L. Steenbekkers, B. Nix, L. Vink, I. Nasveld, I. Barendse.
Auteur: A. de Gier, A. van Opstal, C. Yeung, D. Snoep, D. van der Weide, G. van der Elst.
Auteur: A. van Doorn, E. Sahin, H. Lin, F. Visscher, T. Hendriks, Y. Boukhizzou.
Link: https://www.gene-ro.com/post/sleutelmomenten-in-de-3e-levensfase-sleutel-tot-preventie
Auteur: Berdi Christiaanse (Gemeente Rotterdam) Bianca Stam (Gemeente Rotterdam) Lieve van den Boogaard (Gemeente Rotterdam)
Link: https://healthyr.nl/work/357
Auteur: Rosalie J.E. Bonnet Thomas M.J. Traanberg Milan van Engelen Laura A. Rietveld Doruk O. Aydemir Sikun Fan
Auteur: Willemijn Looman (Genero)
Auteur: J.E van Gurp, C.C. Haan, K.F.C. van Lakwijk, L. van Krimpen, A. Prins, E.A. de Vos
Link: https://www.gene-ro.com/post/digitaal-het-nieuwe-normaal-ook-voor-senioren
Auteur: P. Bhawan, M. Bulters, J. van der Meer, B. Munting, M. Voogelaar, M. Wei
Link: https://www.gene-ro.com/post/senioriteit-in-coronatijd-raad-en-daad-van-senioren-professionals-en-beleidsmakers
Auteur: Bianca Stam (Gemeente Rotterdam, OBI) Ester de Jonge (Dienst Gezondheid & Jeugd ZHZ) Mariëlle van Ooijen (Senioren sterker maken: fysiek en sociaal)
Link: https://www.gene-ro.com/post/interventies-met-vallen-en-opstaan
Auteur: Aukje Muller (GENERO) Willemijn Looman (GENERO)
Auteur: M. Hardi, S.A.H. Hout, A.L. Kooiman, O.A.H. Koolen, I.C.J. Lau, I Ossendrijver.
Link: https://welzijnoprecept.nl/wor-en-diepere-levensvragen-blijkt-spanningsveld/
Link: https://www.gene-ro.com/post/ervaringen-en-adviezen-van-senioren-in-de-coronacrisis
Auteur: Hanna van Dijk (GENERO)
Auteur: Bianca Stam (Gemeente Rotterdam, OBI) Ester de Jonge (Dienst Gezondheid & Jeugd ZHZ) Mariëlle van Ooijen (Senioren sterker maken: fysiek en sociaal)
Auteur: Arianne Zevenbergen
Link: https://welzijnoprecept.nl/wor-en-diepere-levensvragen-blijkt-spanningsveld/
Auteur: Rosalie J.E. Bonnet Thomas M.J. Traanberg Milan van Engelen Laura A. Rietveld Doruk O. Aydemir Sikun Fan
Auteur: Anniek Linders Isabel Esajas Manon Hogerwaard Mirte Kok Nienke Wagenaar Vera Wolvers
Auteur: Bianca Stam (Gemeente Rotterdam, OBI) Ester de Jonge (Dienst Gezondheid & Jeugd ZHZ) Mariëlle van Ooijen (Senioren sterker maken: fysiek en sociaal)
Magazine: Website Onderzoek010.nl
Link: https://onderzoek010.nl/news/Gedrag-en-welbevinden-van-70-plussers-tijdens-de-Corona-crisis-/228
Auteur: Els Hofman (Movisie) Demi Timmers (Genero) Marielle van Ooijen ('Senioren sterker maken: fysiek en sociaal')
Magazine: Website Movisie
Link: https://www.movisie.nl/publicatie/senioren-sterker-maken-hoe-stimuleer-je-beleidsparticipatie-ouderen
Auteur: Onderzoekcentrum Drechtsteden
Magazine: Website Onderzoekcentrum Drechtsteden
Link: https://www.onderzoekcentrumdrechtsteden.nl/Publicaties/Sociaal/Publicaties_Welzijn_en_zorg/Senioren_in_Papendrecht
Auteur: Kirsten Evenblij Elvera Overdevest Sanne Frazer Rozan van der Veen
Magazine: Website VeiligheidNL
Link: https://www.veiligheid.nl/kennisaanbod/onderzoek/eindrapport-implementatie-tom-bij-ouderen-met-een-lage-sociaal-economische
Auteur: Berdi Christiaanse (Gemeente Rotterdam) Bianca Stam (Gemeente Rotterdam) Lieve van den Boogaard (Gemeente Rotterdam)
Magazine: Website Healthy`R
Link: https://healthyr.nl/work/357
Auteur: Onderzoekcentrum Drechtsteden
Magazine: Website Onderzoekcentrum Drechtsteden
Auteur: Bianca Stam (Gemeente Rotterdam, OBI), Ester de Jonge (Dienst Gezondheid & Jeugd ZHZ), Mariëlle van Ooijen (Senioren sterker maken: fysiek en sociaal
Magazine: Website Onderzoek010.nl
Link: https://onderzoek010.nl/news/Gedrag-en-welbevinden-van-70-plussers-tijdens-de-Corona-crisis-/204
Auteur: José van der Waerden, Mariëlle van Ooijen, Richard de Brabander, Mariëlle Beenackers, Lisa van Son, Demi Timmers
Magazine: Website Werkplaats sociaal domein Zuid-Holland Zuid
Link: https://werkplaatssociaaldomeinzhz.nl/kennisbank/eindbundel-asenioren-sterker-maken-geen-woorden-maar-dadena/
Auteur: Lisa van Son Dr Marielle Beenackers
Magazine: Website academische werkplaats CEPHIR
Link: https://cephir.nl/senioren-sterker-maken/
Auteur: Michel Wanner
Magazine: Website Werkplaats Sociaal Domein Zuid-Holland Zuid
Link: https://werkplaatssociaaldomeinzhz.nl/files/verslag-kenniscafe/ouderen-willen-ook-serieus-genomen-worden-verslag-kenniscafe.pdf
Auteur: HaafVisual
Link: https://www.youtube.com/watch?v=tu8TliQSpgY
Auteur: HaafVisual
Link: https://www.youtube.com/watch?v=yAEJ8BL8UcA&t=3s
Auteur: HaafVisual
Link: https://www.youtube.com/watch?v=tu8TliQSpgY
Auteur: Sanne Kistemaker (Muzus Service Design) Marielle van Ooijen (Senioren sterker maken)
Link: https://youtu.be/UvWsaZe5jQ
Auteur: Sanne Kistemaker (Muzus Service Design) Marielle van Ooijen (Senioren sterker maken)
Link: https://youtu.be/lonAjc7o7fA
Auteur: Gemeente Papendrecht HaafVisual
Link: https://www.youtube.com/watch?v=yAEJ8BL8UcA&t=3s
Auteur: HaafVisual Fysio Balanz
Link: https://www.youtube.com/watch?v=Iz5YAfYQWH8
Auteur: HaafVisual Senioren sterker maken: fysiek en sociaal
Auteur: Sanne Kistemaker (Muzus Service Design) Marielle van Ooijen (Senioren sterker maken)
Link: https://youtu.be/x3pcYmwaNd4
Auteur: SeniorenWelzijn HaafVisual
Link: https://www.youtube.com/watch?v=Xs0QFdCbQXY
Auteur: HaafVisual
Link: https://www.youtube.com/watch?v=Xs0QFdCbQXY
Auteur: HaafVisual
Link: https://www.youtube.com/watch?v=Iz5YAfYQWH8
Auteur: Diversen
Link: https://gezond010.nl/event/eindsymposium-senioren-sterker-maken-fysiek-en-sociaal/
Verslagen
Samenvatting van de aanvraag
Deze aanvraag is gericht op vitaal en gezond ouder worden in de gemeenten Dordrecht, Papendrecht, Rotterdam en Vlaardingen en dan met name op het versterken en doorontwikkelen van de integrale en preventieve aanpak die hiervoor nodig is. Wij focussen hierbij op preventie door het versterken van de gezondheid, de gezondheidsvaardigheden en het sociaal welbevinden van ouderen én tegelijkertijd op het integreren van mogelijkheden die de sociale en fysieke omgeving biedt. Deze focus vraagt nadrukkelijk om een integrale aanpak –vanuit het sociale, medische en fysieke domein- toegespitst op de behoeften en vragen van ouderen in de wijk. Wij zoeken de versterking van de vitaliteit en gezondheid van ouderen vooral in het verbeteren van een gezonde leefstijl, het terugdringen en/of tegengaan van eenzaamheid en het stabiliseren of terugbrengen van gezondheidsverschillen tussen laag- en hoogopgeleiden. Daarbij willen we oog hebben voor verschillen tussen (groepen) ouderen, hun behoeften en wensen – onder meer door het onderkennen en inzetten op culturele -en andere vormen van- diversiteit. De afgelopen jaren hebben gemeenten, kenniswerkplaatsen en veldpartijen ervaringen opgedaan met beleid en interventies gericht op ouderen. We willen samen werken met bewezen effectieve interventies gericht op leefstijl veranderingen, willen ouderen bewust maken van de regie die ze hebben op het inrichten van hun derde levensfase en hen verleiden die zo gezond mogelijk in te vullen door zowel fysiek als sociaal actief te blijven. In dit traject willen we onze ervaringen delen, versterken en waar mogelijk/nodig doorontwikkelen. We zoeken daarbij nadrukkelijk naar succesvolle implementatie strategieën. Daarbij bouwen we verder, mede vanuit de unieke initiatieven van de deelnemende gemeenten die de afgelopen periode zijn ingezet, zoals de Fit Festivals voor ouderen, 75+ huisbezoeken, Glans en grip, Beweegtuin voor dementerenden, valpreventie, Wijkwandelen en samen-eten initiatieven. De aandacht gaat hierbij uit naar preventieve interventies voor ouderen van 55-80 jaar die zelfstandig wonen. Het doel is om de vitaliteit van deze groep, die in de toekomst ook langer zelfstandig zal blijven wonen, zo lang mogelijk te bevorderen en/of in stand te houden, zowel fysiek als mentaal. Effectieve preventieve interventies worden (nog) niet systematisch en structureel in de praktijk toegepast. Daarnaast willen we het bereik en de effectiviteit bij ouderen vergroten, door o.a. het versterken van participatie van ouderen. Onder participatie verstaan we dan het versterken van de betrokkenheid van ouderen bij beleid (meepraten) met als doel het vergroten van de participatie in de interventies (meedoen). De integraliteit van de aanpak is belangrijk bij de inzet op preventieve interventies voor ouderen. De samenwerking tussen professionals, domeinen en disciplines, evenals met ouderen, is essentieel voor het slagen van de inzet. Tegelijkertijd is het complex om dit structureel tot stand te brengen. We zetten daarom in op interprofessioneel werken en leren. De vakkennis van professionals wordt door het leerproces vergroot en verbreed (meer T-shaped) gebruik makend van de meerwaarde van de diversiteit aan specifieke kennis en vaardigheid binnen een team. Bij de lokale lerende uitvoeringspraktijk willen we vakkennis van professionals verbinden met ervaringskennis van burgers en actuele onderzoekskennis. Deze drie kennisbronnen zijn ook van belang bij het succesvol implementeren en doorontwikkelen van instrumenten en interventies op maat; zij bieden het beoogde meervoudig bewijs en bieden oog voor de lokale en professionele context (vgl. Geen bewijs zonder context, 2017). Daarnaast is het belangrijk dat het bereik en effect van preventiebeleid zorgvuldig gemonitord wordt. Met deze aanpak willen we onze gezamenlijke ambitie: vitaal en gezond ouder worden in Rijnmond en de Drechtsteden een stap dichterbij brengen.