Single dose rabies pre-exposure vaccination induces a rapid and effective anamnestic antibody response that obviates the need for human anti-rabies immunoglobulins during post-exposure prophylaxis
Veel mensen willen graag eens op vakantie naar het buitenland. Toch is niet iedereen voorbereid op alle mogelijke ongevallen die zich tijdens de vakantie kunnen voordoen, zoals besmet raken met het hondsdolheidvirus. Hondsdolheid, ook wel rabiës genoemd, is een infectieziekte die zowel voor mens als dier dodelijk kan zijn. Bijna alle gevallen van hondsdolheid zijn het gevolg van onbehandelde hondenbeten.
Doel
Veel honden in het buitenland zijn niet ingeënt tegen rabiës waardoor reizigers tijdens hun verblijf in het buitenland risico lopen om deze ziekte te krijgen. Vaak moet de reis dan worden afgebroken om in Nederland te worden behandeld met een immuunserum en vier inentingen. Als een reiziger voor vertrek is ingeënt, is herhaling van de inenting met twee in plaats van vier injecties voldoende en is behandeling met immuunserum na een beet niet nodig.
Niet alle reizigers kiezen ervoor om zich voor het vertrek te laten inenten tegen hondsdolheid. Dit vanwege hoge kosten en te weinig tijd voor vertrek om de twee benodigde inentingen te ontvangen. Met dit project wil Leiden University Medical Center (LUMC) aan de hand van een onderzoek aantonen dat dat één inenting voldoende kan zijn om hondsdolheid te voorkomen.
Resultaten
De onderzoeksresultaten geven aan dat één inenting tegen hondsdolheid voldoende is, want ook na één inenting word een robuust immunologisch geheugen opgebouwd. Hierdoor verdwijnt de noodzaak voor reizigers om na een bijtverwonding vervroegd te moeten terugreizen voor een verdere behandeling in Nederland. Vijftigplussers wordt geadviseerd om twee inentingen te halen, dit vanwege de beperkte data die beschikbaar is over personen ouder dan vijftig jaar.
Verslagen
Eindverslag
Rabiës, ofwel hondsdolheid, is een virusinfectie die wordt overgedragen door beten van geïnfecteerde dieren en een fataal beloop heeft. Ziekte kan worden voorkomen door het vaccineren van honden en gebeten slachtoffers. Reizigers worden daarom aangeraden om zich te laten vaccineren voor vertrek, zodat na een beet slechts twee hervaccinaties nodig zijn in plaats van veel duurdere en minder beschikbare antistoffen tegen rabiës. Deze preventieve vaccinatie voor vertrek bestaat uit twee spierinjecties met zeven dagen ertussen en leidt tot een sterk immunologisch geheugen, zodat bij hervaccinatie er een snelle stijging optreedt van antistoffen die het rabiës virus uitschakelen.
In deze gerandomiseerde, klinische studie onderzochten we of een eenmalige spierinjectie (groep A) of een fractionele huidvaccinatie (groep B) niet slechter werkt dan twee spierinjecties op dag 0 en dag 7 (groep C) in het opwekken van een sterke antistof reactie na twee hervaccinaties zes maanden later.
In totaal deden er 288 gezonde deelnemers mee. De gemiddelde leeftijd was 31 jaar; 59% was vrouw en 10% van de deelnemers was ouder dan 50 jaar. Van 86% waren op het moment van analyse antistoftiters beschikbaar. Dit onderzoek was primair gericht op de leeftijdsgroep 18-50 jaar (n=195). Zes maanden na vaccinatie, vlak voor hervaccinatie, waren de gemiddelde antistoftiters in groep A, B en C respectievelijk 0.19, 0.26 en 0.88 IU/mL in deze leeftijdsgroep. Zeven dagen na hervaccinatie waren de gemiddelde antistoftiters respectievelijk 13.95, 8.75 en 18.06 IU/mL. Een titer van 0.5 IU/mL wordt beschouwd als een goede antistof reactie. Als we de gemiddelde stijging in titer na hervaccinatie vergelijken tussen de drie groepen, zijn de verkorte schema’s (één spierinjectie of een fractionele huidvaccinatie) niet slechter dan het huidige schema van twee spierinjecties. Als ouderen (50+ jaar) ook worden meegenomen in de analyse, kunnen we nog steeds dezelfde conclusie trekken. Dit onderzoek heeft belangrijk bewijs geleverd om pre-expositie rabiës vaccinatieschema’s terug te brengen tot slechts een enkele vaccinatie, in ieder geval voor reizigers tussen de 18 en 50 jaar. Hierdoor wordt pre-expositie vaccinatie toegankelijker en goedkoper voor reizigers.
Hondsdolheid (rabiës) is een dodelijke infectieziekte van mens en dier. Bijna alle gevallen van hondsdolheid zijn het gevolg van onbehandelde hondenbeten. De ziekte komt het meeste voor in Azië en Afrika. Dit komt omdat honden daar niet ingeënt worden tegen hondsdolheid. Bovendien ontbreekt de behandeling met immuunserum. Hondsdolheid bij reizigers is gelukkig zeldzaam. Reizigers worden wel gebeten tijdens een verblijf in het buitenland. Vaak moet de reis dan worden afgebroken om in Nederland te worden behandeld met immuunserum en vier inentingen. Als een reiziger voor vertrek is ingeënt, is herhaling van de inenting met twee injecties voldoende om hondsdolheid te voorkomen. Behandeling met immuunserum na een beet is dan niet meer nodig. Het afweersysteem herinnert zich namelijk de eerdere inenting tegen hondsdolheid en reageert sneller en sterker op de herhalingsprikken. Toch worden niet alle reizigers voor vertrek tegen hondsdolheid ingeënt. Inenting tegen hondsdolheid is duur. Bovendien is er vaak te weinig tijd voor vertrek om een serie van twee inentingen te krijgen. Er zijn echter steeds meer aanwijzingen dat het met minder kan. In deze studie willen we bewijzen dat zelfs één inenting zou voldoende kunnen, zijn door aan te tonen dat het afweersysteem zich de eerdere inenting tegen hondsdolheid net zo goed herinnert na één vaccinatie als na twee. Meer dan viervijfde van de deelnemers zijn nu in de studie ingesloten. De resultaten van de studie worden verwacht tegen half 2021.