Timely, Accurate and Personalized Diagnosis of Dementia (TAP-DEMENTIA)
Projectomschrijving
deel I Onderzoeksinfrastructuur Dementie
Doelstelling van TAP-dementia is het verbeteren van diagnostiek van AD én non-AD dementie. Met goede diagnose bedoelen we Tijdig, Accuraat, en gePersonaliseerd (TAP). TAP-dementia verbetert diagnostiek door het (i) implementeren, (ii) valideren, en (iii) ontwikkelen van diagnostische tests. Hierdoor kan passende zorg worden geleverd, wat bijdraagt aan de kwaliteit van leven (KvL) van de persoon met dementie. TAP-dementia bouwt in vier jaar (2023 – 2027) verder aan bestaande kennisinfrastructuur en projecten. TAP-dementia investeert in gedegen projectmanagement voor het coördineren van samenwerking, het faciliteren van efficiënte besluitvorming. TAP-dementia maakt waar mogelijk gebruik van bestaande cohorten, data, expertise en infrastructuur. We reserveren budget om FAIR data management te ondersteunen en maken gebruik van het Nederlands Geheugenpoli Netwerk (NGN) om geheugenpoli’s te betrekken. Met Vilans zetten we in op maximale impact door disseminatie, communicatie en implementatie van resultaten.
Deel II Onderzoeksvoorstellen
De meest voorkomende oorzaak van dementie is de ziekte van Alzheimer (AD). Andere oorzaken zijn Vascular Cognitive Impairment (VCI), dementie met Lewy lichaamjes (DLB) en frontotemporale dementie (FTD). Op het gebied van AD diagnostiek is al belangrijke vooruitgang geboekt, maar voor de non-AD dementieën is nog veel te winnen. Rekening houdend met het patient perspectief, verbetert TAP-dementia de diagnostiek van AD én non-AD dementie in vijf, onderling gelinkte projecten:
- Project 1 (TAP-PAT) is de verbindende factor tussen alle projecten. Ten eerste nemen we het patiënt perspectief als leidraad voor alle projecten, om daarmee toekomstige implementatie van de resultaten van projecten 2 tot 5 te faciliteren. Ten tweede rollen we diagnostische tests voor cognitie, functie en gedrag uit (implementatie).
- We nemen veelbelovende eerdere onderzoeksresultaten als uitgangspunt voor klinische validatie. We evalueren blood-based biomarkers voor AD en FTD, RT-QuIC voor DLB en MRI voor VCI (project 2; TAP-VAMP) en valideren tau-PET in een multicenter setting (project 3; TAP-TAU).
- We ontwikkelen nieuwe toepassingen om diagnostiek te verfijnen en personaliseren, gericht op differentiaal diagnostiek, aantonen ‘mixed pathology’ en stratificatie in subtypes, met een focus op Artificial Intelligence (AI; project 4; TAP-DANCE) en proteomics (project 5; TAP-COPROL).
Na afloop van TAP-dementia hebben we een belangrijke stap gezet in de richting van meer tijdige, accurate en persoonlijke diagnose. Non-AD oorzaken van dementie worden beter herkend, AD diagnostiek wordt minder invasief en gemengde pathologie beter in kaart gebracht. Hierdoor kan passende zorg geleverd worden, en dit draagt bij aan betere kwaliteit van leven.
Verslagen
Samenvatting van de aanvraag
deel I Onderzoeksinfrastructuur Dementie
Doelstelling van TAP-dementia is het verbeteren van diagnostiek van AD én non-AD dementie. Met goede diagnose bedoelen we Tijdig, Accuraat, en gePersonaliseerd (TAP). TAP-dementia verbetert diagnostiek door het (i) implementeren, (ii) valideren, en (iii) ontwikkelen van diagnostische tests. Hierdoor kan passende zorg worden geleverd, wat bijdraagt aan de kwaliteit van leven (KvL) van de persoon met dementie. TAP-dementia bouwt in vier jaar (2023 – 2027) verder aan bestaande kennisinfrastructuur en projecten. TAP-dementia investeert in gedegen projectmanagement voor het coördineren van samenwerking, het faciliteren van efficiënte besluitvorming. TAP-dementia maakt waar mogelijk gebruik van bestaande cohorten, data, expertise en infrastructuur. We reserveren budget om FAIR data management te ondersteunen en maken gebruik van het Nederlands Geheugenpoli Netwerk (NGN) om geheugenpoli’s te betrekken. Met Vilans zetten we in op maximale impact door disseminatie, communicatie en implementatie van resultaten.
Deel II Onderzoeksvoorstellen
De meest voorkomende oorzaak van dementie is de ziekte van Alzheimer (AD). Andere oorzaken zijn Vascular Cognitive Impairment (VCI), dementie met Lewy lichaamjes (DLB) en frontotemporale dementie (FTD). Op het gebied van AD diagnostiek is al belangrijke vooruitgang geboekt, maar voor de non-AD dementieën is nog veel te winnen. Rekening houdend met het patient perspectief, verbetert TAP-dementia de diagnostiek van AD én non-AD dementie in vijf, onderling gelinkte projecten:
- Project 1 (TAP-PAT) is de verbindende factor tussen alle projecten. Ten eerste nemen we het patiënt perspectief als leidraad voor alle projecten, om daarmee toekomstige implementatie van de resultaten van projecten 2 tot 5 te faciliteren. Ten tweede rollen we diagnostische tests voor cognitie, functie en gedrag uit (implementatie).
- We nemen veelbelovende eerdere onderzoeksresultaten als uitgangspunt voor klinische validatie. We evalueren blood-based biomarkers voor AD en FTD, RT-QuIC voor DLB en MRI voor VCI (project 2; TAP-VAMP) en valideren tau-PET in een multicenter setting (project 3; TAP-TAU).
- We ontwikkelen nieuwe toepassingen om diagnostiek te verfijnen en personaliseren, gericht op differentiaal diagnostiek, aantonen ‘mixed pathology’ en stratificatie in subtypes, met een focus op Artificial Intelligence (AI; project 4; TAP-DANCE) en proteomics (project 5; TAP-COPROL).
Na afloop van TAP-dementia hebben we een belangrijke stap gezet in de richting van meer tijdige, accurate en persoonlijke diagnose. Non-AD oorzaken van dementie worden beter herkend, AD diagnostiek wordt minder invasief en gemengde pathologie beter in kaart gebracht. Hierdoor kan passende zorg geleverd worden, en dit draagt bij aan betere kwaliteit van leven.