Towards better asthma care for children: protocolled practice nurse-led care for children 6-12 years in primary care. A randomized controlled trial.
Astma is de meest voorkomende chronische aandoening bij kinderen in de huisartsenpraktijk, gekenmerkt door benauwdheid, hoesten en piepende ademhaling. Dit leidt vaak tot schoolverzuim en verminderde kwaliteit van leven. De zorg is nu vooral reactief, met over- en onderbehandeling als gevolg. Onderbehandeling leidt tot slechte symptoomcontrole, terwijl overbehandeling onnodige bijwerkingen en hogere zorgkosten veroorzaakt. Geprotocolleerde zorg kan positief uitpakken, maar er zijn weinig studies naar dit effect bij kinderen in de huisartsenpraktijk.
Doel
Het doel van dit Rotterdam Astma Onderzoek (2018-2023) was om de geprotocolleerde zorg door de praktijkondersteuner te vergelijken met de gebruikelijke zorg.
Resultaat
Deze studie toont aan dat ongecontroleerd astma en onderbehandeling nog steeds voorkomt bij kinderen met astma in de huisartsenpraktijk. De introductie van geprotocolleerde proactieve zorg door de praktijkondersteuner leidt tot een verbeterde astma controle ten opzichte van de (gebruikelijke) zorg door de huisarts. Bij 6-12-jarigen leidde de introductie van geprotocolleerde zorg tot betere astmacontrole na 3, 6, 12 en 18 maanden, met significant verschil op 6 en 12 maanden. Er was geen klinisch relevant verschil in kwaliteit van leven of longfunctie.
Aanbevelingen
Op basis van dit project bevelen we dan ook aan om in toekomstige studies te onderzoeken hoe geprotocolleerde zorg voor kinderen met astma in de huisartsenpraktijk geïmplementeerd kan worden.
Succesfactoren en belemmeringen en tips
Wij hebben een gerandomiseerde, gecontroleerde trial uitgevoerd in verschillende huisartsenpraktijken. Doordat dit een multicenter trial was, is de werving van praktijken en patiënten een uitdaging. Gebruik maken van het netwerk en de contacten van de huisartsopleiding heeft hierin flink geholpen, maar het rekruteren van huisartsen en deelnemers bleek moeilijker dan initieel gedacht.
Ten eerste bleken minder kinderen per praktijk geschikt om mee te doen, op basis van medicatiegebruik of primaire zorgverlener (huisarts of specialist). Bovendien bleek dat een gedeelte van de huisartsen en huisartspraktijken geen ervaring of affiniteit had met het astmazorg voor kinderen. Hoewel dit geen voorwaarde was om deel te nemen, merkten we in de praktijk dat de zorgverleners hierdoor afzagen van deelname. Een andere belangrijke factor was de coronapandemie, waardoor de druk op de eerstelijnszorg toenam en deelname aan onderzoeksprojecten (begrijpelijkerwijs) geen prioriteit had.
Ons advies aan onderzoekers die een soortgelijke studie willen uitvoeren is om goed gebruik te maken van het netwerk en connecties van de huisartsopleiding en van tevoren rekening te houden met tegenvallende inclusie op praktijkniveau en patiëntniveau. Verder werd duidelijk dat er voldoende onderzoeksassistentie bij het project begroot moet worden, zodat er niet teveel uitvoerend werk bij de aiotho terecht komt.
Interview

‘Kinderen zijn flexibel en leren leven met een probleem, en ook de omgeving is zich er niet altijd van bewust dat er nog ruimte is voor verbetering’, vertelt huisarts en onderzoeker Sara Bousema.
Producten
Auteur: Bousema, Sara, Verwoerd, Annemieke J, Goossens, Lucas M, Bohnen, Arthur M, Bindels, Patrick J E, Elshout, Gijs
Magazine: BMJ Open
Begin- en eindpagina: 1-11
Link: https://bmjopen.bmj.com/content/bmjopen/9/9/e022922.full.pdf
Magazine: NPJ Prim Care Respir Med .
Magazine: BMJ Open