Treatment of patients with Fabry disease with agalsidase alfa and agalsidase beta: phenotypic diversity necessitates the development of individualized treatment guidelines.
Samenvatting na afronding
Dit project had als doelstelling het doelmatig gebruik van enzymtherapie voor patiënten met de ziekte van Fabry verder te verbeteren.
Methode
Door middel van een internationale samenwerking tussen drie expertisecentra is een onafhankelijke database opgezet met klinische en biochemische gegevens van bijna 600 Fabry-patiënten.
Resultaten
Enzymtherapie heeft het meeste effect bij jonge, ernstig aangedane mannelijke patiënten. Opvallend is dat ernstige nierschade vrijwel niet voorkomt bij niet-klassieke patiënten en
vrouwen. Deze patiënten kunnen wel baat hebben bij enzymtherapie als er duidelijke tekenen zijn van de ziekte, bijvoorbeeld in het hart, en er nog herstel mogelijk is.
Ook is het van belang om andere risicofactoren voor hart- en vaatziekten goed te behandelen. Agalsidase beta heeft een veel beter effect op afname van de stapeling van schadelijke stoffen dan agalsidase alfa, ondanks dat er vaker antistoffen worden gemaakt. Dat effect is minder duidelijk op de symptomen, waarschijnlijk doordat het opruimen van de stapeling niet altijd het proces van achteruitgang meer kan remmen. Concluderend kan gesteld worden dat per patiënt een heel zorgvuldige afweging gemaakt moet worden of enzymtherapie zinvol is.
Samenvatting bij start
Dit project beoogt het doelmatig gebruik van enzymtherapie voor patiënten met de ziekte van Fabry verder te verbeteren. Aanleiding
De ziekte van Fabry is een zeldzame erfelijke stapelingsziekte. In Nederland zijn er ongeveer 150 patiënten. Door stapeling van vetachtige stoffen in vaatwand, nier en hart ontstaat schade aan organen. Sommige patiënten komen aan de dialyse, krijgen een herseninfarct of hebben hartklachten. De ziekte is X-gebonden, wat betekent dat mannen vaak ernstiger ziek zijn dan vrouwen. Maar ook binnen die groepen is er variatie. Enzymtherapie is duur en blijkt niet voor iedereen even effectief. Het is echter nog niet duidelijk wie het meeste profiteert van behandeling. Onderzoek
Met eerder door ZonMw gesubsideerd onderzoek is een model van de ziekte ontwikkeld. Door samenvoegen van gegevens uit centra in Nederland, Duitsland en Engeland kunnen subgroepen van patiënten verder onderzocht worden. Dit moet leiden tot meer geïndividualiseerde richtlijnen voor behandeling met enzymtherapie.
In de media
Meer dan alleen maar liefdewerk: ZonMw Parels voor onderzoek zeldzame ziekten (Mediator 29, jun 2018)
Producten
Auteur: M. Arends, C. Wanner, D.Hughes, A. Mehta, D. Oder, O.T. Watkinson, P.M. Elliott, G.E. Linthorst, F.A. Wijburg, M. Biegstraaten, C.E. Hollak
Auteur: M. Arends, C. Wanner, D.Hughes, A. Mehta, D. Oder, O.T. Watkinson, P.M. Elliott, G.E. Linthorst, F.A. Wijburg, M. Biegstraaten, C.E. Hollak
Auteur: Maarten Arends, Carla E. M. Hollak and Marieke Biegstraaten
Magazine: Orphanet Journal of Rare Diseases
Auteur: Arends, M., Wanner, C., Hughes, D., Mehta, A., Oder, D., Watkinson, O. T., Elliott, P. M., Linthorst, G. E., Wijburg, F. A., Biegstraaten, M., Hollak, C. E.
Magazine: Journal of the American Society of Nephrology
Auteur: Marieke Biegstraaten, Reynir Arngrímsson, Frederic Barbey, Lut Boks, Franco Cecchi, Patrick B Deegan, Ulla Feldt-Rasmussen, Tarekegn Geberhiwot, Dominique P Germain, Chris Hendriksz, Derralynn A Hughes, Ilkka Kantola, Nesrin Karabul, Christine Lavery, Gabor E Linthorst, Atul Mehta, Erica van de Mheen, João P Oliveira, Rossella Parini, Uma Ramaswami, Michael Rudnickil, Andreas Serra, Claudia Sommer, Gere Sunder-Plassmann, Einar Svarstad, Annelies Sweeb, Wim Terryn, Anna Tylki-Szymanska, Camilla
Magazine: Orphanet Journal of Rare Diseases
Auteur: Maarten Arends, Carla E. M. Hollak and Marieke Biegstraaten
Auteur: Arends, Maarten, Wijburg, Frits A., Wanner, Christoph, Vaz, Frédéric M., van Kuilenburg, André B.P., Hughes, Derralynn A., Biegstraaten, Marieke, Mehta, Atul, Hollak, Carla E.M., Langeveld, Mirjam
Magazine: Molecular Genetics and Metabolism
Verslagen
Eindverslag
De ziekte van Fabry is een zeldzame erfelijke stofwisselingsziekte. Door een defect in het enzym alpha galactosidase A worden bepaalde vetachtige stoffen niet goed afgebroken. Door stapeling van deze stoffen ontstaat schade in verschillende orgaansystemen. Neuropathische pijn in handen en voeten op kinderleeftijd is karakteristiek voor de ziekte van Fabry. Later in het leven ontwikkelen patiënten nierfunctiestoornissen, verdikking van de hartspier, hartritmestoornissen en herseninfarcten. De ziekte van Fabry kent zowel met als zonder behandeling een zeer variabel beloop. Om meer inzicht te krijgen in het beloop van de ziekte met en zonder enzymtherapie hebben we een internationale, onafhankelijke database opgezet met klinische en biochemische gegevens van bijna 600 patiënten met de ziekte van Fabry. Met behulp van deze database hebben we laten zien dat het beloop grotendeels wordt bepaald door de leeftijd, geslacht en het fenotype. Verder zijn er verschillende factoren geïdentificeerd die een slechtere response op enzymtherapie voorspellen, namelijk het doorgemaakt hebben van complicaties voorafgaand aan de start van enzymtherapie, een ernstige verdikking van de hartspier en met name een ernstige stoornis van de nierfunctie. Deze resultaten kunnen bijdragen aan de aanscherping van de behandelrichtlijn voor de ziekte van Fabry. Gezien de belasting van de therapie voor patiënten (elke 2 weken een infuus) en de hoge kosten van deze therapie is het doelmatig inzetten van enzymtherapie van het grootste belang.