Unravelling the social determinants underlying ethnic inequalities in cardiovascular and mental health: the HELIUS study

Projectomschrijving

Als gevolg van immigratie neemt de etnische diversiteit in Nederland toe. Er bestaan verschillen in gezondheid tussen etnische groepen. Wij hebben onderzocht welke maatschappelijke omstandigheden hieraan ten grondslag liggen. We maakten gebruik van gegevens uit de HELIUS studie, onder Nederlanders van Surinaams-Hindoestaanse en Surinaams–Creoolse, Turkse, Marokkaanse en Ghanese afkomst. Uitkomstmaten waren hart- en vaatziekten en daaraan gerelateerde risicofactoren, en depressieve klachten. Ons onderzoek bevestigde het belang van de gemiddeld lagere sociaal-economische positie van minderheidsgroepen voor hun gezondheid, en legde daarnaast de invloed van minder bekende factoren bloot. Zoals ervaren discriminatie, wat gerelateerd bleek aan depressieve klachten, en in mindere mate aan risicofactoren voor hart- en vaatziekten. We vonden dat de invloed van discriminatie geringer is onder hen die religieus zijn, en een groot sociaal netwerk hebben in de oorspronkelijke bevolkingsgroep. Ook buurtkenmerken en gezondheidsgerelateerd gedrag binnen de familie bleken relevante omstandigheden. Wij verwachten dat deze inzichten behulpzaam zijn bij het gerichter vormgeven van gezondheidsbevorderende maatregelen in een multi-etnische bevolking. 

Producten

Titel: Unravelling the impact of ethnicity on health in Europe: the HELIUS study
Auteur: Stronks K, Snijder MB, Peters RJG, Prins M, Schene AH, Zwinderman AH
Magazine: BMC Public Health
Titel: Discriminatie en depressie bij etnische minderheden.
Auteur: Ikram UZ, Snijder MB, Fassaert TL, Schene AH, Kunst AE, Stronks K.
Magazine: Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde
Titel: Unravelling the impact of ethnicity on health in Europe: the HELIUS study
Auteur: Karien Stronks, Marieke B Snijder, Ron JG Peters, Maria Prins, Aart H Schene and Aeilko H Zwinderman
Titel: All-cause and cause-specific mortality of different migrant populations in Europe
Auteur: Ikram, Umar Z., Mackenbach, Johan P., Harding, Seeromanie, Rey, Grégoire, Bhopal, Raj S., Regidor, Enrique, Rosato, Michael, Juel, Knud, Stronks, Karien, Kunst, Anton E.
Magazine: European Journal of Epidemiology
Titel: Parental Smoking and Adult Offspring’s Smoking Behaviors in Ethnic Minority Groups: An Intergenerational Analysis in the HELIUS Study
Auteur: Ikram, Umar Z, Snijder, Marieke B, Derks, Eske M, Peters, Ron J G, Kunst, Anton E, Stronks, Karien
Magazine: Nicotine and Tobacco Research
Titel: Perceived ethnic discrimination and depressive symptoms: the buffering effects of ethnic identity, religion and ethnic social network
Auteur: Ikram, Umar Z., Snijder, Marieke B., de Wit, Matty A. S., Schene, Aart H., Stronks, Karien, Kunst, Anton E.
Magazine: European Journal of Epidemiology
Titel: Perceived Ethnic Discrimination and the Metabolic Syndrome in Ethnic Minority Groups
Auteur: Ikram, Umar Z., Snijder, Marieke B., Agyemang, Charles, Schene, Aart H., Peters, Ron J. G., Stronks, Karien, Kunst, Anton E.
Magazine: Psychosomatic Medicine
Titel: The contribution of perceived ethnic discrimination to the prevalence of depression
Auteur: Ikram, U. Z., Snijder, M. B., Fassaert, T. J. L., Schene, A. H., Kunst, A. E., Stronks, K.
Magazine: European Journal of Public Health
Titel: Social determinants of ethnic minority health in Europe
Auteur: Ikram, UZ

Verslagen


Eindverslag

Als gevolg van immigratie, is de etnische diversiteit in een samenleving als die van Nederland de laatste decennia sterk toegenomen. Er komen steeds meer aanwijzingen dat er grote verschillen in gezondheid bestaan tussen verschillende etnische groepen die in West-Europa leven. In gezondheidsbeleid wordt veel nadruk gelegd op het belang van intersectorale maatregelen ter bevordering van de volksgezondheid, bijvoorbeeld aangrijpend bij maatschappelijke determinanten als inkomen, opleiding, en inrichting van de wijk. Dergelijke ‘upstream’ strategieën grijpen aan op determinanten die niet heel direct aan gezondheid gerelateerd zijn, maar meer ‘op afstand’ de gezondheid beïnvloeden. Op basis van de literatuur is het aannemelijk dat het belang van deze maatschappelijke determinanten voor het optreden van gezondheidsproblemen tussen etnische groepen verschilt. Dit impliceert dat het effect van intersectoraal beleid op de gezondheid ook kan verschillen tussen die groepen. Er is kennis nodig over welke maatschappelijke determinanten in welke groep van belang zijn, zodat gerichte maatregelen genomen kunnen worden ter bevordering van de gezondheid van een specifieke etnische groep.

Dit project beoogde kennis te genereren die ons meer inzicht moet geven in het belang van specifieke maatschappelijke determinanten van gezondheid binnen verschillende etnische groepen, en ter verklaring van verschillen in gezondheid tussen die groepen. We hebben ons in dit project gericht op:
- de vijf grootste etnische groepen in Nederland: autochtone Nederlanders, Nederlanders van Surinaamse afkomst (met een focus op Hindoestaans en Creoolse bevolking), en Turkse en Marokkaanse Nederlanders;
- vier groepen van maatschappelijke determinanten: 1. immigratie gerelateerde factoren (generatie, migratie geschiedenis etc.); 2. familie gerelateerde factoren (burgerlijke staat, huishoudenssamenstelling, etc.); 3. sociaal-economische factoren (opleidingsniveau, positie op de arbeidsmarkt, beroepsstatus, health literacy etc.); en 4. kenmerken van de wijk waarin men woont (ethnic density, psychosociale stressoren etc.).
- twee categorieën van gezondheidsproblemen, namelijk cardiovasculaire gezondheid - en daaraan gerelateerde gedrags- en biomedische factoren - en mentale gezondheidsproblemen, met name depressie en verslaving.

Het project was ingebed in de zgn. HELIUS study (Healthy Life in an Urban Setting). De dataverzameling is gebaseerd op een random steekproef uit de Gemeentelijke Basis Administratie van Amsterdam, in de leeftijd van 18-70 jaar. Ook zijn maximaal 3 familieleden uitgenodigd mee te doen. Er werden in dit project 2000 personen per etnische groep geincludeerd, wat het totaal aantal respondenten op 4000 per etnische groep bracht. Deze werd een vragenlijst afgenomen. Ook ondergingen ze een lichamelijk onderzoek.

Het onderzoek heeft ons meer inzicht gegeven in de maatschappelijke determinanten van etnische verschillen in risico’s op cardiovasculaire en mentale aandoeningen. Die inzichten zullen vooral behulpzaam zijn bij het gerichter vormgeven van preventieve maatregelen ter bevordering van cardiovasculaire en mentale gezondheid, door middel van primaire preventie, in het kader van intersectoraal beleid.

Samenvatting van de aanvraag

B a c k g r o u n d As a result of immigration in Western Europe, ethnic diversity is increasing. Over the past few decades, a growing body of literature has revealed marked inequalities in health between different ethnic groups living in European countries. Previous studies indicate that social factors are extremely important in explaining these ethnic inequalities in health. This implies that these factors might also be important considerations for interventions to tackle ethnic inequalities in health. Those interventions go beyond the individual: moving further ‘upstream’ from specific risk factors for disease, such as smoking and dietary habits, to the neighbourhood level or the broader society. These so-called ‘upstream’ policies can only be effective, however, if they are based on a detailed insight into the health impact of social determinants underlying these inequalities. As the health impact of social determinants is likely to differ between ethnic groups, addressing social determinants in the total population will not automatically lead to an elimination of ethnic inequalities in health. Or, to put it differently, so-called upstream policies that ignore issues of ethnicity and related factors, will not be able to tackle ethnic inequalities effectively. This implies that a detailed insight into the specific social factors that are most important in shaping the health of ethnic minority populations and health inequalities between ethnic groups is warranted. So far this evidence is scarce. O b j e c t i v e The overall aim of this study is to gain a detailed insight into social determinants underlying ethnic inequalities in health, and to identify specific social determinants to inform measures aimed at tackling these inequalities. We will focus on: - five largest ethnic groups: ethnic Dutch, Hindu Surinamese, Creole Surinamese, and Turkish and Moroccan people living in Amsterdam, the Netherlands; - four categories of social determinants: factors related to immigrant status (migration history, cultural distance to host country, discrimination etc.); family relationships (marital status, children, contacts with family in home country etc); socio-economic factors (educational and occupational level, income etc.); and neighbourhood related factors (ethnic density, psychosocial stressors etc.) - two categories of health problems, i.e. cardiovascular health - and related behavioural and biomedical risk factors - and mental health problems, in particular depressive disorders and substance use related disorders. M e t h o d s The study will include participants of the baseline examination of the HELIUS study (Healthy Life in an Urban Setting), a longitudinal cohort study in Amsterdam, that started in December 2010. The population will be randomly sampled from the Amsterdam city register and will include family members from up to two generations, aged 18-70 years old. HELIUS is planned to be repeated at 5 year intervals. The proposed study will include 2.000 individuals per ethnic group. Participants are interviewed about their health and social determinants, and they will undergo a medical examination. Biological specimens will be obtained. E x p e c t e d r e s u l t s The proposed study will give a detailed insight into the health impact of specific social factors on the cardiovascular and mental health status of different ethnic groups, and the way this impact differs between groups. In addition, the results will indicate the relative contribution of specific social factors to the explanation of ethnic inequalities in health, taking the observed differential impact of social factors by ethnicity into account. Examples include the lack of formal education among a high proportion of (first generation) migrants, perceived discrimination, and neighbourhood conditions. Special attention will be paid to the way the health impact of social determinants is moderated by the combination of social factors, such as the impact of living from a low income in combination with living in a one parent family. Finally, on the basis of these results, we expect to be able to generate new insights into the causal mechanisms underlying the association between social determinants and health in general. C o n c l u s i o n These results will contribute to the evidence base for the so-called ‘upstream’ approach for the prevention of disease and promotion of population health in general, and the reduction of inequalities in health in particular.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
200500003
Looptijd: 100%
2012
2016
Onderdeel van programma:
  • Preventie 4: Deelprogramma 5 - Fundamenteel en strategisch onderzoek
Projectleider en penvoerder:
Prof. dr. K. Stronks
Verantwoordelijke organisatie:
Amsterdam UMC - locatie AMC