Vangnet; de effectiviteit van de integrale valpreventie aanpak Blijft Staan! voor kwetsbare ouderen

Valincidenten hebben grote gevolgen voor kwaliteit van leven en zelfstandigheid van ouderen. Er zijn effectieve valpreventieve interventies, maar deelname van ouderen is beperkt. Daarnaast heeft valpreventie vaak tijdelijk effect en ontbreekt de doorstroom naar vervolgactiviteiten. In Vangnet evalueren we de door Sportief Plus aangeboden integrale aanpak voor valpreventie ‘Blijft Staan!’. In Blijft Staan! worden ouderen via verschillende kanalen in de wijk geworven voor deelname aan valpreventie en na afloop kunnen zij doorstromen naar gepast beweegaanbod. 

Doel

De doelstelling van project Vangnet is het evalueren en verder ontwikkelen van de integrale aanpak Blijft Staan!. In Vangnet evalueren we naast effecten voor ouderen, de randvoorwaarden, effectieve en noodzakelijke elementen voor een duurzame uitvoering en implementatie van de integrale aanpak Blijft Staan!. We doen dit samen met stakeholders. Het uiteindelijke doel is dat gemeenten de aanpak Blijft Staan! zelf kunnen gaan uitvoeren en implementeren, met de interventie-eigenaar Sportief Plus als programmamanager op afstand.

Aanpak/werkwijze

Project Vangnet betreft een herhaalde proces- en effectevaluatie van de integrale aanpak van Blijft Staan!. We werken samen met professionals en ouderen in de wijk. We gebruiken voor de evaluatie van het proces van integrale samenwerking rondom Blijft Staan! een combinatie van interviews en focusgroepen. Het effect van Blijft Staan! evalueren we door middel van fysieke tests, vragenlijsten en interviews. Resultaten koppelen we direct terug naar de praktijk waarna we de aangepaste aanpak evalueren in een tweede ronde (iteratief). Zo geeft het project inzicht in effecten en werkzame elementen en kan Blijft Staan! door deze lerende aanpak snel worden geoptimaliseerd.

Samenwerkingspartners 

In Vangnet werken Nivel en Sportief Plus nauw met elkaar samen. Het Nivel doet onderzoek naar de gezondheidszorg en Sportief Plus begeleidt overheden, organisaties en andere maatschappelijke partners bij de inzet van sport en beweging. 

Binnen Vangnet werken Nivel en Sportief Plus samen met experts en organisaties met kennis op het gebied van valpreventie, met zorgverzekeraars en met ouderenverenigingen. Daarnaast worden diverse partners uit zorg- en welzijnsorganisaties in de wijk betrokken en natuurlijk de ouderen zelf. Deze mooie mix van samenwerkingspartners doet recht aan de vele stakeholders die betrokken moeten zijn om een integrale aanpak effectief te implementeren. 

Verwachte resultaten 

We verwachten voor ouderen een afname van valangst en valincidenten, meer zelfvertrouwen, betere balans en spierkracht, minder eenzaamheid en toegenomen participatie. Door samen met interventie-eigenaar Sportief Plus de effecten en alle stappen in het proces van deze integrale aanpak te evalueren, identificeren we werkzame ingrediënten en koppelen geleerde lessen terug aan betrokken professionals. Zo wordt de aanpak doorontwikkeld. Geleerde lessen uit Vangnet verwerken we in een praktische, landelijk bruikbare handleiding voor effectieve implementatie van integrale valpreventie. De handleiding is relevant in het kader van het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA), waarin integrale aanpak van valpreventie in gemeenten wordt geadviseerd. 

Overig

Ouderen worden in Blijft Staan! geworven door middel van flyers en posters verspreid door de wijk en kunnen zich opgeven voor een gratis proefles. Zorgverleners in de eerste lijn en partners uit het sociale domein, zoals ouderenconsulenten, opbouwwerkers, wijkberaden, wijkteams, buurthuizen, moskeeën, mantelzorgmakelaars en vitaliteitsbegeleiders spelen een belangrijke rol in de signalering en doorverwijzing van ouderen. De integrale aanpak Blijft Staan! werkt met de bewezen effectieve interventie voor valpreventie ‘In Balans’. Er wordt aandacht besteed aan oorzaken van het verhoogde valrisico en verschillende zorgverleners uit de wijk komen langs. Al tijdens de cursus worden ouderen door buurtsportcoaches begeleid naar vervolgactiviteiten.