Voorbereid op gezinshereniging

In 2017 was het aandeel nareizigers ofwel gezinsherenigers op het totaal aantal vluchtelingen 47 procent. Vluchtelingengezinnen die te maken hebben met gezinshereniging krijgen te maken met een aantal specifieke risico’s die de aanleiding vormen voor het doorontwikkelen en implementeren van de interventie “Voorbereid op gezinshereniging” De meeste vluchtelingen hebben ingrijpende gebeurtenissen meegemaakt, zoals oorlog, geweld en marteling. Dit heeft impact op hun fysieke en psychische gezondheid. De lange wachttijd in de periode vóór de hereniging levert stress op en deze beïnvloedt de gezondheid en integratie van referenten (de statushouders in Nederland die de hereniging aanvragen) en de gezondheid van de gezinsherenigers. Voor alleenstaande minderjarige vluchtelingen (AMV-ers) geldt dat het verlangen naar gezinshereniging, in combinatie met de onbegrijpelijkheid van de procedure de volledige aandacht van veel amv’s vraagt. Dit kan ten koste gaan van hun integratie en participatie in Nederland. Na de hereniging kunnen het niet kunnen delen van ervaringen kan leiden tot spanningen tussen partners. Dit heeft grote invloed op de gezinsdynamiek. Regelmatig is er sprake van een afhankelijkheid van de nareizende partner van de referent, wat goed kan uitpakken, maar ook kwetsbaar kan maken. De relatie tussen ouder en kind is na de hereniging vaak complex vanwege veranderde rollen. Een alleenstaande AMV-er moet na de hereniging met zijn of haar ouders weer wennen aan de kindrol. Tegelijkertijd moeten ook de ouders weer wennen aan hun ouderrol, terwijl hun kind is veranderd en vaak een steunende oppakt ten behoeve van taal en integratie van de ouders. Zulke situaties kunnen leiden tot opvoedingsproblemen of overbelasting van de amv. Signaleren is lastig, omdat mensen niet snel hun problemen delen. Gezinsherenigers zijn relatief jong en vaak vrouw. Zwangerschappen kunnen een negatieve invloed hebben op de integratie van de vrouw. Er kan niet vanuit worden gegaan dat gezinsherenigers voldoende zijn voorgelicht en geïnformeerd, zij verblijven kort in een AZC. Gezinshereniging brengt hoge kosten met zich mee en daardoor een groot risico op armoede en schulden. De afhankelijkheid van gezinsherenigers van hun partner kan nog versterkt worden door communicatieproblemen. Vanwege het minder goed de taal spreken regelt de partner veel. Gezinshereniging is van groot belang voor het welzijn en de gezondheid van vluchtelingen. Het samenzijn als familie, steun hebben aan elkaar en compleet zijn, is belangrijk voor de integratie en een krachtige beschermende factor. Vluchtelingengezinnen die te maken hebben met gezinshereniging krijgen te maken met een aantal specifieke risico’s, die hierboven uiteengezet zijn. Complicerende factor in dit geheel is dat de vluchtelingen zelf geen actieve vraag formuleren over deze problematiek en men niet gewend is over problemen te spreken, laat staan hier actief hulp bij te vragen. Deze problematiek vraagt om een structurele interventie die pro-actief ingezet wordt en die mensen voorbereidt, zodat de risico’s van gezinshereniging via gesprekken, kennis en bewuste keuzes zoveel mogelijk voorkomen kunnen worden. Daarnaast vraagt het verbetering in de signalering en versterking van de ondersteuning bij de problematiek van gezinshereniging. Vanuit de GGD Gelderland- Zuid is een gespreksmodel ontwikkeld welke we als handleiding willen doorontwikkelen, samen met de doelgroep en met ketenpartners in zorg, welzijn en onderwijs. Daarna willen we deze handleiding regionaal implementeren in de werkwijze van de jeugdgezondheidszorg en landelijk onder de aandacht brengen bij andere jeugdgezondheidszorg instellingen. De onderdelen van dit praktijkproject zijn: -Het doorontwikkelen en beschrijven van het gesprek over gezinshereniging als vast onderdeel van de intake en zo nodig vervolggesprekken bij JGZ; - Versterking van de signalering van problematiek bij gezinshereniging bij vrijwilligers en professionals door kennisdeling; -Doorverwijs mogelijkheden voor ondersteuning (begeleiding en zo nodig behandeling) beschrijven en communiceren Aan het eind van dit project is een handleiding geschreven van het gespreksmodel "voorbereid op gezinshereniging". Deze wordt geïmplementeerd in Gelderland-Zuid en landelijk onder de aandacht gebracht Daarnaast is een bijeenkomst georganiseerd voor betrokken ketenpartners om kennis en handelingsperspectieven rondom deze problematiek te vergroten. Hier zal ook de sociale kaart op dit thema worden gepresenteerd. Deze zal ook verspreid worden via de geeigende kanalen van de JGZ en de partners. Met behulp van een klankbordgroep van statushouders en ketenpartners wordt de interventie doorontwikkeld. Studenten worden betrokken om interviews te houden.