Voorkomen van antibioticaresistentie door Antimicrobial Stewardship (AMS) in verpleeghuizen
Samenvatting na afronding
Om antibioticaresistentie te voorkómen is multidisciplinaire samenwerking om goed gebruik van antibiotica te bevorderen (Antimicrobial Stewardship (AMS)) een voorwaarde. AMS is inmiddels gemeengoed binnen de ziekenhuizen.
Resultaten
In dit project heeft de ZZG Zorggroep, een van de aanbieders van verpleeghuiszorg binnen de regio Nijmegen, een vertaalslag gemaakt van AMS in de ziekenhuizen naar de verpleeghuiszorg. De aanbevelingen en werkmaterialen zijn beschreven in de handleiding ‘Antimicrobial Stewardship binnen de verpleeghuiszorg’. Deze aanbevelingen zijn te beschouwen als mogelijke onderdelen van een ‘gereedschapskist’, die binnen het eigen samenwerkingsverband ingezet kunnen worden.
De handleiding ‘Antimicrobial Stewardship binnen de verpleeghuiszorg’ is te downloaden.
Samenvatting bij start
Uit onderzoek blijkt dat antibioticagebruik en -resistentie in verpleeghuizen veel voorkomen en het voorschrijven van antibiotica meestal niet gebaseerd is op duidelijke richtlijnen en/of actuele resistentiegegevens.
De Stichting Werkgroep Antibioticabeleid (SWAB) adviseert om, net als in de ziekenhuizen, ook in de verpleeghuizen Antimicrobial Stewardship (AMS) met antibioticateams (A-teams) in te stellen.
Doel
Doel van dit project is een vertaalslag te maken van AMS in ziekenhuizen naar verpleeghuizen. Voor 3 verpleeghuislocaties wordt een A-team ingesteld. Dit team zal een handleiding opstellen voor een werkbare AMS en antibioticabeleid in verpleeghuizen.
Tevens worden, in samenspraak met betrokken zorgverleners en cliëntvertegenwoordigers, werkmaterialen ontwikkeld voor artsen en apothekers en cliënten en familie en een e-learning module voor verzorgend en verplegend personeel. De handleiding met de bijbehorende werkmaterialen komt landelijk beschikbaar.
Meer informatie:
Interview: A-teams strijden nu ook tegen antibioticaresistentie in verpleeghuis (feb. 2019)
Handleiding ‘Antimicrobial Stewardship binnen de verpleeghuiszorg’
Verslagen
Eindverslag
Om antibioticaresistentie te voorkómen is multidisciplinaire samenwerking om goed gebruik van antibiotica te bevorderen, zgn. Antimicrobial Stewardschip (AMS), een voorwaarde. AMS is inmiddels gemeengoed binnen de ziekenhuizen.
In dit project heeft de ZZG Zorggroep - een van de aanbieders van verpleeghuiszorg binnen de regio Nijmegen e.o. – in samenwerking met andere partijen een vertaalslag gemaakt van AMS in de ziekenhuizen naar de verpleeghuiszorg. De aanbevelingen en werkmaterialen zijn beschreven in de handleiding ‘Antimicrobial Stewardship binnen de verpleeghuiszorg’. De aanbevelingen zijn geen richtlijnen. Ze zijn veeleer te beschouwen als mogelijke onderdelen van een ‘gereedschapskist’, welke binnen het eigen samenwerkingsverband ingezet kunnen.
De handleiding ‘Antimicrobial Stewardship binnen de verpleeghuiszorg’ is te downloaden via http://www.zzgzorggroep.nl/wp-content/uploads/2018/03/Antimicrobial-Ste…- verpleeghuiszorg.pdf
Het project "Voorkomen van antibioticaresistentie door Antimicrobial Stewardschip (AMS) in verpleeghuizen is opgedeeld in 3 fasen. De eerste fase kan gezien worden als een voorbereidende fase, de tweede fase als interventiefase en de derde fase als evaluatiefase. De voorbereidende fase is afgerond en momenteel bevinden we ons in de interventiefase.
In de voorbereidende fase zijn allerlei documenten opgesteld. Allereerst is er een plan van aanpak opgesteld waarin de visie, de organisatiestructuur en de uitgangssituatie ten aanzien van antibiotica- en infectiepreventiebeleid is beschreven, evenals de werkwijze van het antibioticateam (A-team) die is ingesteld.
Vervolgens zijn de richtlijnen voor het gebruik van antibiotica (zgn. formularia) bij urineweginfecties, luchtweginfecties en huidinfecties herzien. Deze herziene formularia zijn m.b.v. een powerpointpresentatie in het farmacotherapeutisch overleg (FTO) gepresenteerd en bediscussieerd met de specialisten ouderengeneeskunde.
Er zijn formulieren ontwikkeld waarmee het A-team de voorgeschreven antibiotica kan beoordelen op juist/onjuist gebruik. De gegevens uit het A-team worden ingevoerd in een systeem waarmee statische analyse mogelijk is.
Voor verzorgend en verplegend personeel is een concept e-learning ontwikkeld met een eindtoets en een evaluatie.
Om de wensen en ervaringen van clienten en familie/wettelijk vertegenwoordigers m.b.t. infecties en antibiotica te inventariseren is een focusgroepbijeenkomst georganiseerd waarvoor voorafgaand een draaiboek is opgesteld. Tevens is een beoordelingsformulier opgesteld aan de hand waarvan deze doelgroep bestaande voorlichtingsmaterialen hebben beoordeeld.
In de tweede fase van het project is het A-team aan de slag gegaan waarvoor alle benodigde gegevens worden verzameld en wordt de e-learning module voor verzorgend en verplegend personeel ingezet. De resultaten uit de focusgroepbijeenkomst en de beoordeling van de voorlichtingsmaterialen krijgt een vervolg in deze fase.
Belangrijk in deze tweede fase is dat alle voorbereidende activiteiten in de eerste fase uitgetest worden om vervolgens in de derde fase verderop in dit jaar aanpassingen te doen.