Voorkomen van opioïd-geïnduceerde obstipatie bij patiënten met kanker in de palliatieve fase.
Veel patiënten met een ongeneeslijke vorm van kanker krijgen pijn en zijn genoodzaakt hiervoor morfine-achtige pijnstillers (opioïden) in te nemen. Als bijwerking van deze medicijnen treedt vaak obstipatie (moeilijke stoelgang) op, wat de kwaliteit van leven vermindert. Het is beter om deze bijwerking te voorkomen en gelijk te starten met laxeermiddelen. Hiervoor adviseert de huidige richtlijn ‘Diagnostiek en behandeling van pijn bij patiënten met kanker’ zowel het medicijn macrogol/elektrolyten (macrogol) als het medicijn magnesiumhydroxide.
Doel
We willen onderzoeken of magnesiumhydroxide even goed obstipatie kan voorkomen als macrogol bij patiënten met ongeneeslijke kanker, die vanwege pijn opioïden gaan gebruiken.
Aanpak/werkwijze
We voeren het onderzoek uit met patiënten met ongeneeslijke kanker. Met een loting bepalen wij of zij met macrogol/elektrolyten of met magnesiumhydroxide gaan starten om obstipatie te voorkomen. In totaal duurt het onderzoek 14 dagen. Aan het begin stellen we de patiënten een aantal vragen over de stoelgang en de kwaliteit van leven. Na 2 weken doen we dit nogmaals, samen met wat vragen over pijn, opgetreden bijwerkingen en de tevredenheid over het laxeermiddel. Daarna vergelijken we de antwoorden tussen het begin en het einde van de studie en kijken we of er verschil is in bijwerkingen tussen de 2 middelen en de voorkeur van de patiënt.
Samenwerkingspartners
We voerden het onderzoek uit met patiënten van het Universitair Medisch Centrum Utrecht, Isala in Zwolle, Jeroen Bosch Ziekenhuis, Universitair Medisch Centrum Groningen, Leids Universitair Medisch Centrum, Amsterdam UMC, Spaarne Gasthuis en Noordwest ziekenhuisgroep in Alkmaar.
Verwachte resultaten
We verwachten geen verschil tussen macrogol en magnesiumhydroxide in effectiviteit, maar misschien wel in bijwerkingen of voorkeur van de patiënt. Deze kennis maakt betere preventie van door opioïden veroorzaakte obstipatie mogelijk door er meer aandacht voor te creëren. Verder leidt beter bewijs voor de effectiviteit van macrogol en magnesiumhydroxide tot verbetering van de richtlijn.
In dit interview vertellen Kay Kistemaker, Monique Steegers en Maurice van der Vorst hoe zij patiënten includeren in hun onderzoek. Welke lessen hebben zij geleerd over succesvolle patiëntinclusie en welke tips hebben ze voor onderzoekers?
ZonMw en symptoombehandeling
Vanuit ons programma Palliantie financieren we projecten die bijdragen aan goed onderbouwde interventies om symptoomlast te verminderen bij de patiënt. Zo zetten we ons in voor een goede kwaliteit van leven voor mensen die ongeneeslijk ziek zijn en hun naasten. Lees meer over symptoombehandeling in de palliatieve fase.
Producten
Auteur: K.R.J. Kistemaker, A. de Graef, M. Crul, G. de Klerk, P.M. van de Ven, M.P. van der Meulen, L. van Zuylen and M.A.H. Steegers
Magazine: BMC palliative care
Begin- en eindpagina: 1-8
Link: https://bmcpalliatcare.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12904-023-01143-2