Mobiele menu

Ontwikkeling van een laag-intensieve psychologische interventie (PM+) voor en door Eritrese vluchtelingen.

Projectomschrijving

Er zijn specifieke zorgen over statushouders met een Eritrese achtergrond. Voor hen is toegang tot professionele zorg voor psychische klachten vaak een extra uitdaging. Zij hebben bijvoorbeeld niet het voordeel dat veel statushouders met een Syrische achtergrond wel hebben, namelijk dat veel (zorg)instellingen Arabisch sprekend personeel hebben.

Doel

Met dit project wilden we een veelbelovende en relatief nieuwe psychologische interventie voor de behandeling van veel voorkomende psychische klachten (Problem Management Plus of kortweg PM+) vertalen en aanpassen aan de specifieke behoeften en wensen van Eritrese vluchtelingen. Bijzonder is dat deze interventie kan worden uitgevoerd door ‘leken-hulpverleners’: getrainde personen die geen specifieke ggz-achtergrond hebben.

Werkwijze

Het project is ingericht zodat het voldoet aan de strenge eisen van de Wereldgezondheidsorganisatie (World Health Organization), die de interventie heeft ontwikkeld. Het project werd uitgevoerd door:

  • GGD Amsterdam
  • Vrije Universiteit
  • I-Psy

Resultaten

Met dit project is de psychologische interventie voor de behandeling van veel voorkomende psychische klachten (Problem Management Plus of kortweg PM+) vertaald en cultureel geadapteerd voor Eritrese vluchtelingen. Daarnaast zijn aanbevelingen opgehaald voor verdere adaptatie en implementatie voor de interventie. Bijzonder is dat deze interventie kan worden uitgevoerd door ‘leken-hulpverleners’: getrainde personen die geen specifieke GGZ achtergrond hebben.

Aanbevelingen

Dit project heeft geresulteerd in een cultureel geadapteerde PM+ handleiding. Daarnaast zijn de belangrijkste aanbevelingen voor culturele adaptatie die werden gemaakt, het nogmaals laten nakijken van de PM+ handleiding door een nieuw vertaalbureau. Voor de implementatie werd aangeraden om:
-    samen te werken met culturele instellingen en/of zelforganisaties;
-    flexibel te zijn met de locatie van de PM+ sessies
-    de sessies zowel individueel als in groepsverband aan te bieden.

Op inhoudelijk niveau was de aanbeveling om privézaken zoals de vluchtreis, seksuele mishandeling en zelfmoord niet direct te bespreken, maar op zoek te gaan naar een meer neutrale en informatieve gespreksvariant.

Onderzoeks- en praktijkprojecten

Veel vluchtelingen in Nederland ervaren psychische problemen en/of hebben een trauma opgelopen. Daarom financieren de Stichting tot Steun VCVGZ en ZonMw gezamenlijk 4 onderzoeksprojecten en 8 praktijkprojecten gericht op het verbeteren van psychosociale zorg en ondersteuning aan statushouders.

Afbeelding

Producten

Titel: Concept manual for Problem Management Plus (PM+) in Tigrinya: Individual psychological help for adults impaired by distress in communities exposed to adversity. (Generic field-trial version 1.1).
Auteur: World Health Organization
Titel: Development of a low-intensive psychological intervention for and from Eritrean refugees
Auteur: Menelik, S.
Link: https://www.ggd.amsterdam.nl/ggd/publicaties/

Verslagen


Eindverslag

Er zijn specifieke zorgen over statushouders met een Eritrese achtergrond. Voor hen is toegang tot
professionele zorg voor psychische klachten vaak een extra uitdaging. Naast de lange wachttijd op een behandelplek biedt de GGZ geen behandeling in hun taal en op basis van hun cultuur. Dit is bijvoorbeeld anders voor statushouders met een Syrische achtergrond, voor wie het gunstig is dat veel (zorg)instellingen Arabisch sprekend personeel hebben.
Met dit project is een veelbelovende, relatief nieuwe psychologische interventie voor de behandeling van veel
voorkomende psychische klachten ('Problem Management Plus' of kortweg 'PM+') vertaald en cultureel geadapteerd voor Eritrese vluchtelingen. Daarnaast zijn aanbevelingen opgehaald voor verdere adaptatie en implementatie voor de interventie. Bijzonder is dat deze interventie kan worden uitgevoerd door ‘leken-hulpverleners’: getrainde personen die geen specifieke GGZ achtergrond hebben. Het project is ingericht zodat het voldoet aan de strenge eisen van de Wereld Gezondheids Organisatie (WHO), die de interventie heeft ontwikkeld. Het project is uitgevoerd door de GGD Amsterdam, Vrije Universiteit en I-Psy.
Dit project heeft geresulteerd in een cultureel geadapteerde PM+ handleiding, die positief is ontvangen . Ten gevolge van de coronacrisis zijn niet alle onderdelen van het project, zoals de procesevaluatie, succesvol afgerond. Voor een eventueel vervolg op dit project werden onder meer de de volgende aanbevelingen geformuleerd:
- Werk zoveel mogelijk samen met culturele instellingen en/of zelforganisaties,
- Bied de mogelijkheid aan om PM+ zowel in individueel als groepsverband te kunnen doen,
- Voeg een extra PM+ sessie toe t.b.v. het creëren van een vertrouwensband.

Dit project richt zich op de adaptatie van het zogeheten Problem Managment Plus (PM+), een laagdrempelige psychologische interventie, die uitgevoerd kan worden door ‘leken-hulpverleners’. Echter worden de interventie materialen geadapteerd voor Eritrese vluchtelingen. Zij vormen na Syriërs namelijk de grootste groep vluchtelingen in Nederland op dit moment. Door middel van een kwalitatief onderzoek, inclusief Free Listing interviews (FL), semi-gestructureerde interviews en focusgroep discussies identificeren we problemen en gezondheidsconcepten die prioriteit hebben vanuit het Eritrese perspectief, evenals informatie over de implementatie van PM+ binnen de Nederlandse context. Aan de hand van verkregen data worden de PM+ materialen geadapteerd. Opdat deze beschikbaar worden voor de potentiële uitvoerders.

Samenvatting van de aanvraag

Hoewel de meeste statushouders veerkrachtige, zelfredzame personen zijn, zijn er ook zorgen om de gezondheid van een kleine groep individuen die psychische klachten ontwikkelen (of houden). In de gemeente Amsterdam kunnen zij in beeld komen doordat klantmanagers van de sociale dienst (WPI), die statushouders begeleiden op weg naar werk of een opleiding, zich zorgen maken en hiervan melding maken bij de GGD. De statushouder in kwestie kan dan uitgenodigd worden voor een screening op gezondheidsrisico’s. Via deze route komen statushouders met verschillende (ernstige) vormen van psychopathologie in beeld.. Bovendien worden daarnaast veel praktische problemen vastgesteld: eenzaamheid, financiële schulden, woonproblemen en werkeloosheid. Voor deze problematiek verwijst de GGD statushouders naar professionele zorgverleners, maar verschillende factoren zorgen ervoor dat cliënten later of soms helemaal niet aankomen bij de geplande zorg. Dit laatste is duidelijk het geval bij statushouders met een Eritreese achtergrond, die na Syriërs de grootste groep vluchtelingen in Nederland vormen. Onder invloed van hun ervaringen in het land van herkomst en onderweg geldt ook bij hen een hoger risico op psychische klachten dan gemiddeld in Nederland (ca 13-25% van de vluchtelingen ontwikkelt PTSS en/of depressie). Maar over Eritreeërs bestaan ook specifieke zorgen, die in mindere mate opgaan voor bijvoorbeeld Syrische vluchtelingen. Qua oriëntatie en kennis staan zij namelijk relatief ver(der) af van de Nederlandse samenleving. Zo is het gemiddelde aantal opleidingsjaren voor Eritreërs lager dan voor mensen uit Syrië of Afghanistan. Als er gezondheidsklachten spelen, wordt daar minder snel hulp voor gevraagd. Doen ze dat toch, dan melden zij zich vaker voor lichamelijke klachten, wellicht omdat dit veiliger is. Over emotionele zaken spreken is lastig, vanwege schaamte en de angst buitengesloten te worden. De meesten spreken bovendien weinig Engels, ook al wordt in Eritrea deze taal wel onderwezen. Mensen met een Syrische achtergrond hebben in dat opzicht (taal) juist het voordeel dat veel zorginstellingen personeel in dienst hebben die de Arabische taal spreken. Het resultaat is dat Eritrese statushouders vaak langer dan wenselijk moeten wachten op een behandeling, of nooit aan een behandeling beginnen, ondanks de hulpbehoefte. Om uitdagingen als deze het hoofd te bieden en de toegang tot GGZ behandeling voor vluchtelingen te vergroten ontwikkelde de Wereld Gezondheids Organisatie (WHO) een interventie (Problem Management Plus of kortweg PM+). Bijzonder is dat deze interventie kan worden uitgevoerd door ‘leken-hulpverleners’: getrainde personen die geen specifieke GGZ achtergrond hebben. PM+ is een korte interventie van vijf wekelijkse face-to-face sessies, gebaseerd op oplossingsgerichte technieken. PM+ grijpt in op een aantal klachten en problemen, zonder zich specifiek te richten op mensen met één type psychiatrische diagnose. PM+ is inmiddels effectief gebleken in drie afzonderlijke effectstudies in Kenia en Pakistan en werd onlangs ook doorontwikkeld voor vluchtelingen met een Syrische achtergrond. Momenteel worden de Syrisch-Arabische varianten van PM+ onderzocht in verschillende landen binnen het EU H2020 STRENGTHS project. De Vrije Universiteit (mede-aanvrager) is coördinator daarvan. Het is aannemelijk dat ook Eritrese vluchtelingen, gezien hun speciefieke achtergrond en problematiek, baat hebben bij de PM+ interventie. PM+ is bijvoorbeeld gebaseerd op gevestigde interventies, met nadruk op het trainen van probleemoplossende vaardigheden. Dat sluit goed aan bij de praktische, sociaal-maatschappelijke problemen waar veel jonge Eritrese vluchtelingen mee te maken hebben. De vraag die centraal staat in dit project is dan ook op welke manier het PM+ programma ingevuld kan worden voor Eritrese vluchtelingen en op die manier ook voor hen een antwoord kan blijken te zijn voor situaties waarin niet direct professionele GGZ beschikbaar is. Het project beoogt in de eerste plaats de vertaling en culturele adaptatie van PM+ aan de behoeftes en kenmerken van Eritrese vluchtelingen en de Nederlandse context volgens WHO protocol. Vervolgens willen we achterhalen hoe het trainen van niet-professionele Eritrese hulpverleners in PM+ verloopt met de geadapteerde materialen, middels een procesevaluatie. Zodra de materialen beschikbaar zijn in Tigrinya zullen we daarom overgaan tot implementatie van PM+ Tigrinya. Hiervoor leidt een mastertrainer PM+ (I-Psy) gezondheidsprofessionals van de GGD Amsterdam op tot supervisoren en trainers PM+. Deze trainen op hun beurt nieuwe peer educators die face-to-face coachingstrajecten met Eritrese vluchtelingen kunnen gaan uitvoeren, ondersteund door wekelijkse supervisie. Tijdens en na de eerste training zal een procesevaluatie plaats vinden om te achterhalen of materialen en werkwijzen voldoende aansluiten bij de belevingswereld van de doelgroep maar ook de capaciteiten van de peer educators.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
636601006
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2019
2020
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Drs. S. Cremer
Verantwoordelijke organisatie:
GGD Amsterdam