Changes in the use and organization of care in general practices and out-of-hours services: lessons learned from the COVID-19 pandemic
Projectomschrijving
Sinds de start van de coronapandemie is er veel veranderd in de organisatie van de zorg, zo ook in de huisartsenzorg via de huisartsenpraktijk en de huisartsenpost (HAP). Het zorggebruik is in sommige regio’s sterk gedaald, terwijl andere regio’s te maken hadden met hoge aantallen patiënten met COVID-19 klachten. Inzicht in de impact van deze veranderingen op het zorggebruik – zowel tijdens als na de coronapandemie – kunnen in de toekomst bijdragen aan veerkracht en duurzaamheid in de organisatie van de gezondheidszorg.
Dit onderzoek bekijkt hoe we de huisartsenzorg en de gezondheidszorg in het algemeen veerkrachtig en duurzaam kunnen organiseren. Hiervoor gebruiken de onderzoekers data uit medische dossiers. Ook zetten zij vragenlijsten uit onder huisartsen en patiënten. Met een deel van hen worden ook diepte-interviews gehouden.
Doel
Het overkoepelende doel van het project is inzicht krijgen in de impact van COVID-19 maatregelen op zorggebruik en organisatie van zorg in huisartsenpraktijken en HAP en de ervaringen van patiënt en professional.
Onderzoeksopzet
Het onderzoek is een samenwerking tussen het Nivel en het UMCG. Routine zorgdata uit de elektronische patiëntendossiers van de huisartspraktijken en de HAP worden geanalyseerd om het zorggebruik in kaart te brengen. Deze zullen, met specifieke aandacht voor kwetsbare groepen in onze samenleving, worden gerelateerd aan:
- Organisatorische veranderingen
- Ervaringen van patiënten en zorgprofessionals verkregen uit interviews
- Vragenlijsten en gegevens over het gebruik van Thuisarts.nl
Eerste resultaten
Het eerste resultaten van dit onderzoek zijn te vinden in maart 2021 gepubliceerd. Dit gaat over verminderd zorggebruik in 2020 voor niet-COVID-19 geassocieerde zorg, behalve voor ouderen. Dit zijn de kernpunten van het artikel:
- Tijdens het voorjaar en het najaar was het zorggebruik op de huisartsenpost voor niet COVID-19 geassocieerde gezondheidsproblemen aanzienlijk lager, in vergelijking met voor de coronapandemie. In de zomer was het zorggebruik vergelijkbaar met 2019.
- Bij ouderen (≥70 jaar) is er geen afname in het zorggebruik op de huisartsenpost voor niet COVID-19 geassocieerde gezondheidsproblemen in coronatijd van 2020.
- Er is een toename van contacten met de huisartsenpost gerelateerd aan (schouwen bij) dood / overlijden en dyspnoe / benauwdheid toegeschreven aan luchtwegen voor ouderen (≥70 jaar).
Het artikel is te lezen op de website van Nivel. Verder is er een kwartaalrapportage gemaakt over afgenomen zorggebruik van zwangeren en net bevallen vrouwen. Binnenkort zal een rapportage naar zorggebruik onder COPD- en astmapatiënten volgen.
Context Organisatie van zorg
Dit onderzoek is één van de 10 onderzoeken naar het onderwerp ‘organisatie van zorg’. De COVID-19-pandemie heeft een negatieve impact gehad op het gehele zorgsysteem in Nederland. De resultaten van dit onderzoek helpen bij het inrichten van zorg, zodat hoogwaardige kwaliteit van zorg geleverd kan blijven worden. Dit geldt zowel voor ziekenhuiszorg, als huisartsenzorg, geestelijke gezondheidszorg en thuiszorg.
ZonMw werkt, samen met opdrachtgevers, beleidsmakers, onderzoekers, patiënten, praktijkprofessionals, dataprofessionals en internationale partners, aan mogelijkheden om nu en in de toekomst met onderzoek en kennis bij te dragen aan oplossingen in de strijd tegen het coronavirus en COVID-19 en de effecten daarvan op de maatschappij.
Uitvoerende partijen
Nivel en UMC Groningen
Producten
Auteur: Peters LL
Auteur: Robert Verheij (keynote)
Auteur: Feikje Groenhof, Nynke Schouwenaars
Auteur: Alicia Uil (chair), Julia Colombijn (organisor), Constanza Andaur Navarro (organisor), Julia Kopanz (organisor), Lilian Peters (organisor)
Auteur: Eline Meijer
Auteur: Maarten Homburg MD, Eline Meijer MSc (invited speakers)
Auteur: Maarten Homburg MD
Auteur: Lotte Ramerman
Auteur: Rijpkema C, N. Bos, Verheij RA
Auteur: Corinne Rijpkema
Auteur: Marijke Olthof, Lotte Ramerman, Marjolein Berger, Karin Vermeulen, Lilian Peters
Link: https://woncaeurope2022.org
Auteur: Peters LL, Homburg TM
Auteur: Peters LL, Ramerman L, Rijpkema C, Homburg M, Berends M, Muris J, Berger MY, Verheij R.
Auteur: Corinne Rijpkema, Maarten Homburg, Robert Verheij, Eline Meijer, Tim olde Hartman, Jean Muris, Marjolein Berger, Lilian Peters
Link: https://woncaeurope2022.org
Auteur: Jean Muris, Evelien de Schepper, Lilian Peters
Auteur: Maarten Homburg
Auteur: Lilian Peters PhD, Eline Meijer MSc
Auteur: Lilian Peters
Auteur: Rijpkema C, Ramerman L
Auteur: Corinne Rijpkema, Lotte Ramerman, Maarten Homburg , Eline Meijer, Jean Muris , Tim Olde Hartman , Marjolein Berger , Lilian Peters, Robert Verheij
Magazine: NPJ Prim Care Respir Med
Link: https://doi.org/10.1038/s41533-023-00340-z
Auteur: RTV Noord
Magazine: Dagblad van het Noorden
Link: https://www.rtvnoord.nl/nieuws/725744/.nl
Auteur: Dijkshoorn, L., Rijpkema, C., Ramerman, L., Homburg, M., Bos, N., Beugel, G., Groenhof, F., Schouwenaars, N., Olde Hartman, T., Muris, J., Jansen, D., Feijen-de Jong, E., Verheij, R., Berger, M., Peters, L
Magazine: NRC Handelsblad
Link: http://www.nivel.nl
Auteur: Ramerman L, Rijpkema C, Bos N, Flinterman L, Verheij RA
Magazine: BMC Health Services Research
Auteur: Lotte Ramerman, Corinne Rijpkema, Maarten Homburg, Jean Muris, Tim olde Hartman, Rovert Verheij, Marjolein Berger, Lilian Peters
Magazine: COPD & Astma bulletin Huisartsgeneeskunde
Link: https://www.cahag.nl
Auteur: Skipr
Magazine: SKIPR
Auteur: NRC
Magazine: NRC Handelsblad
Auteur: Dagblad van het Noorden
Magazine: Dagblad van het Noorden
Auteur: Maarten Homburg, Daan Brandenbarg, Tim olde Hartman, Lotte Ramerman, Gina Beugel, Corinne Rijpkema, Robert Verheij, Marjolein Berger and Lilian Peters
Magazine: BJGP Open
Auteur: Corinne Rijpkema, Maarten Homburg, Lotte Ramerman, Nanna Bos, Eline Meijer, Nynke Schouwenaars, Tim oldeHartman, Jean Muris, Robert Verheij, Marjolein Berger, Lilian Peters
Auteur: Zorgkrant
Link: https://zorgkrant.nl
Auteur: Muris J.
Link: https://www.maastrichtuniversity.nl
Auteur: ICT & Health
Link: https://www.icthealth.nl
Auteur: Beugel GG, Schouwenaars N, Brandenbarg D, Berger MY, Peters LL
Link: https://huisartsgeneeskunde-umcg.nl/covid-gp
Auteur: Zorgkrant
Link: https://zorgkrant.nl
Auteur: Nationale Zorggids
Link: https://nationalezorggids.nl
Auteur: Corinne Rijpkema, Lotte Ramerman, Nanne Bos, Gina Beugel, Tim oldeHartman, Jean Muris, Marjolein Berger, Lilian Peters, Robert Verheij
Link: http://www.nivel.nl
Auteur: Sytse Wilman
Link: http://www.skipr.nl
Auteur: Jitka Vavra & Leon ter Schure
Link: https://rug.nl
Auteur: Corinne Rijpkema, Lotte Ramerman, Freke Zuure, Ton Drenthen, Bart van den Hoogenhoff, Lilian Peters, Maarten Homburg, Nynke Schouwenaars, Marjolein Berger, Jean Muris, Tim olde Hartman, Robert Verheij
Link: http://www.nivel.nl
Auteur: Zorgkrant
Link: https://zorgkrant.nl
Auteur: ICT&health
Link: https://www.icthealth.nl
Auteur: Consortium Onderzoek Huisartsgeneeskunde
Link: https://www.consortiumhuisartsgeneeskunde.nl
Auteur: Nationale Zorggids
Link: https://nationalezorggids.nl
Auteur: Ramerman L. Verheij RA
Link: https://www.nivel.nl
Auteur: Nationale Zorggids
Link: http://www.nationalezorggids.nl
Auteur: Bes, J., Rijpkema, C.J., Scholl, A., Homburg, T.M., olde Hartman, T.C., Muris, J.W.M., Verheij, R.A., Berger, M.Y., Peters, L.L., Ramerman, L.
Auteur: Julia Bes, Corinne Rijpkema, Astrid Scholl, Maarten Homburg, Tim olde Hartman, Jean Muris, Robert Verheij, Marjolein Berger, Lilian Peters, Lotte Ramerman
Verslagen
Samenvatting van de aanvraag
Due to the pandemic spread of COVID-19, the Dutch national Outbreak Management Team imposed measures for healthcare professionals to reorganize their care. Like all healthcare providers, general practitioners (GPs) encountered serious challenges during the COVID-19-pandemic, both in GP practices and at out-of-hour (OOH) services. In some regions the demand for care dropped dramatically, in other regions GPs were challenged to cope with an increased influx of patients with respiratory problems. In all regions this has seriously affected the organization of primary care. What can we learn from the way these challenges were approached and resolved? How did patients experience and access (GP-) care during the COVID-19 pandemic? How can we keep primary care and the health care system in general resilient and sustainable? This project answers these questions. In a mixed methods design we combine electronic health records data from GP practices and OOH services, with in-depth interviews and surveys among GPs and patients. We provide an extensive overview of care provided by GPs and the impact of COVID-19, for confirmed/suspected COVID-19 patients and for other patients. We will focus on specific (vulnerable) patient groups, including children and elderly persons with different individual characteristics e.g. chronic illnesses/comorbidity, vulnerability, sex, age, socio economic status. The questionnaires and interviews will provide more insight in organizational changes in GP-care and experiences of patients and GPs. It is important to understand the impact of the COVID-19 pandemic on GP-care, because of its crucial role in the Dutch healthcare system. Without this information, the impact of the pandemic on the healthcare system cannot be fully understood nor can we organize it in an adequate way. This information is not only relevant during pandemic periods, but also for more optimal care during ‘normal’ periods.