Een betekenisvol leven: een actieonderzoek naar het implementeren van een hulpmiddel voor het verbeteren van knelpunten rond zingeving aan het levenseinde - NPZ 's-Hertogenbosch - Bommelerwaard

Wie de laatste levensfase doorbrengt in een zorginstelling mag daarvan de allerbeste zorg verwachten. Goede lichamelijke verzorging alléén is niet genoeg. Aandacht voor zingevingsvragen is wezenlijk. Aan Avans Hogeschool in Breda vroeg een zorginstelling: help ons om goede zingevingszorg te geven. Dat leidde tot het onderzoek ‘Betekenisvol Leven’. Hogescholen Avans, Fontys en InHolland vroegen zorgorganisaties Zonnehuisgroep Amstelland, Groenhuysen en Van Neynsel om samen praktijkonderzoek te doen naar betere zingevingszorg. 

Doel 

Het doel is verzorgenden en verplegenden te laten ervaren en leren hoe zij een zingevingsgesprek goed voeren om zo betere zingevingszorg te kunnen geven. Als hulpmiddel gebruikten we de zogenaamde PDQ (Patiënt Dignity Question) uit Canadees onderzoek: ‘Wat moet ik van u weten om voor u als persoon zo goed mogelijk te zorgen?’ 

Aanpak/werkwijze 

Deelnemende verzorgenden en verplegenden werden getraind door een onderzoeker en een geestelijk verzorger in betekenisvolle gespreksvoering met bewoners. Zo ontwikkelden zij vaardigheden om zingevingssignalen van bewoners op te vangen en te bespreken. Met bewoners die daarin toestemden voerden zij een ‘PDQ-gesprek’. De onderzoekers analyseerden de getranscribeerde opnames op inhoud en dynamiek. Daarnaast werden deelnemers in individuele coachingsgesprekken begeleid in het voeren van zingevende gesprekken tijdens de dagelijkse verzorging. Ook de verslaglegging van die coachingsgesprekken is geanalyseerd.

Samenwerkingspartners 

We werkten samen met het Netwerk Palliatieve Zorg regio 's-Hertogenbosch-Bommelerwaard en zorgorganisatie Van Neynsel. 

Resultaten 

De trainingen leveren bij deelnemers meer aandacht voor zingevingsthema’s en betere gesprekken met bewoners op. Het vergroot, versterkt en verankert de empathische attitude, de communicatieve vaardigheden en het interpreterend vermogen van zorgverleners om betekenisvolle thema’s bij bewoners te signaleren en ter sprake te brengen, de inzichten daaruit in het zorgplan op te nemen en daardoor de kwaliteit van zorg in de laatste levensfase te verdiepen. Bewoners voelen zich meer gezien en gekend als persoon. Zorgverleners ervaren meer voldoening in hun werk. Onze aanbeveling is om deze trainingen tot vast onderdeel van het zorgbeleid te maken.