Freedom in a frame: handelingsvrijheid voor vakmanschap
Zorgverleners werken vrij binnen een handelingskader dat Freedom-in-a-Frame wordt genoemd. Voor zorgmedewerkers geldt echter doorgaans een one-size-fits-all-protocol, wat niet goed aansluit op de praktijk. Verschillen in de praktijk en protocol kunnen invloed hebben op patiëntveiligheid.
Doel
In deze studie maakten we een inventarisatie van de formele beschrijving van een systeem (Work-as-Imagined, WAI) en de realiteit (Work-as-Done, WAD) om verbeteringen te ontwikkelen voor patiëntveiligheid.
Werkwijze
We verzamelden data aan de hand van verhalen die zorgverleners over hun werk vertellen. Vervolgens zochten we naar de relatie tussen formele beschrijvingen en realiteit. Samen met de zorgverleners droegen we oplossingen aan, die we iteratief testten en toetsten.
Resultaten
Deze Freedom-in-a-Frame-aanpak levert nieuwe inzichten op in verschillen tussen WAI en WAD die invloed hebben op patiëntveiligheid. Daarnaast levert het iteratief verbeteringen op om patiëntveiligheid te verbeteren.
De 2 hoofdresultaten zijn:
-
Een nieuwe innovatieve verbetermethode voor het proactief analyseren en verbeteren van zorgprocessen
Er is gebleken dat de Freedom-in-a-Frame aanpak leidt tot nieuwe inzichten in de verhoudingen tussen beleid/procedures en de praktische uitvoering op de werkvloer. Hierbij komen niet alleen ongewenste verschillen tussen work-as-imagined (WAI) en work-as-done (WAD) in beeld, maar zijn er ook leermogelijkheden voor hoe er op een effectieve manier wordt omgegaan in processen waarin structuren en regie kunnen ontbreken. - Inzicht in omgang met verschillen in WAI en WAD
In deze studie is gebleken hoe zorgverleners verschillen in WAI en WAD ervaren, en hoe hiermee in de praktijk mee wordt omgegaan. Hieruit zijn zowel positieve als negatieve aspecten te benoemen. Zorgprofessionals ervaren dat verschillen tussen WAI en WAD ongewenst kunnen zijn, zeker wanneer er structurele afwijkingen van protocollen/werkafspraken plaatsvinden. Op dat moment is er geen sprake van handelingsvrijheid voor het omgaan met individuele situaties die niet in een procedure worden voorzien. Er is dan sprake van tekortkomingen in de omschrijving van het zorgproces dat ertoe leidt dat routinematig op verschillende manieren invulling wordt gegeven aan het zorgproces. In de praktijk is dit bijvoorbeeld gebleken uit het feit dat er in een multidisciplinair traject verschillende zorgverleners op verschillende wijzen invulling geven aan de afspraak om medicatie in het EPD te noteren. Er zijn echter ook leerpunten gevonden in afwijkingen tussen WAI en WAD die positief zijn gebleken. Een voorbeeld is de manier waarop de OK-planner actief onderzoek doet naar de juiste informatie van antistollingsmedicatie. Volgens deze aanpak kan in veel gevallen onjuiste informatie worden hersteld. Lessen hieruit kunnen breder gedeeld worden in het ziekenhuis en mogelijkerwijs ook in een zorgproces worden opgenomen waarin dit gedrag geborgd kan worden