Netwerk Palliatieve Zorg Amstelland & Meerlanden - Psychosociale behoeften, intimiteit en seksualiteit in de laatste levensfase: Implementatie van een gecombineerde gespreksinterventie door verpleegkundigen bij mensen met ongeneeslijke kanker
Verpleegkundigen voeren nog in onvoldoende mate gesprekken over psychosociale behoeften en intimiteit en seksualiteit met patiënten met ongeneeslijke kanker. Daardoor ontbreekt inzicht in die problemen en vragen. Het palliatief team van Ziekenhuis Amstelland startte in 2020 met het onderzoeksproject ‘Psychosociale behoeften, intimiteit en seksualiteit in de laatste levensfase: Implementatie van een gecombineerde gespreksinterventie door verpleegkundigen bij mensen met ongeneeslijke kanker’. In het project werd een gecombineerde gespreksinterventie geïmplementeerd (Lastmeter en PLISSIT).
Doel
In dit project willen we de volgende 2 doelen bereiken:
- Betere ervaren zorg door patiënten en betere kwaliteit van leven voor patiënten en hun partners, doordat er structurele aandacht is voor psychosociale zorgbehoeften en vragen over intimiteit en seksualiteit.
- Verhoging van competenties bij verpleegkundigen/verpleegkundig specialisten in het bespreken van psychosociale zorgbehoeften en vragen over intimiteit en seksualiteit, en in het plannen van gerichte vervolgacties op behoefte van de patiënt en diens partner.
Aanpak/werkwijze
In de 1e fase is in kaart gebracht om welke patiënten het gaat en is een analyse gedaan van knelpunten en randvoorwaarden aan de hand van een vragenlijst die is ingevuld door artsen, verpleegkundig specialisten en verpleegkundigen. In co-creatie met het landelijk onderzoeksteam is het materiaal voor scholing en implementatie opgesteld. In oktober 2022 zijn de betrokken verpleegkundig specialisten en de helft van de oncologieverpleegkundigen getraind. Het dossieronderzoek is uitgevoerd in kwartaal 3 van 2022 en kwartaal 1 van 2023.
Samenwerkingspartners
Dit project is uitgevoerd in samenwerking met het overkoepelende onderzoeksproject.
Resultaten
De competenties bij verpleegkundigen/ verpleegkundig specialisten in het bespreken van psychosociale zorgbehoeften en vragen over intimiteit en seksualiteit zijn zeker verhoogd door de training en de aandacht hiervoor. Collega’s voelen zich beter in staat het gesprek aan te gaan. Gerichte vervolgacties blijken lang niet altijd nodig. De aandacht voor het onderwerp en het bespreekbaar maken is vaak voldoende voor patiënt en partner. Of dit daadwerkelijk leidt tot een betere ervaren zorg en kwaliteit van leven, hebben we nog niet kunnen vaststellen. Hiervoor loopt het onderzoek nog.
ZonMw en proactieve zorgplanning
Dit project financieren we vanuit ons programma Palliantie. Het tijdig herkennen en bespreekbaar maken van het levenseinde helpt patiënten en naasten om over hun doelen, wensen en behoeften rondom de palliatieve fase na te denken. Het is belangrijk dat zorgverleners tijdig en regelmatig hierover in gesprek gaan en dit inventariseren en vastleggen. Vanuit ons programma financieren we onderzoek naar handvatten voor proactieve zorgplanning en de toepassing daarvan in de zorgpraktijk.