Safety and pharmacokinetics of antipsychotics in children with autism
Bij kinderen met een autisme spectrum stoornis (ASS) kunnen soms heftige gedragsproblemen optreden. Antipsychotica kunnen helpen om boosheid, paniek of angst te verminderen.
De meest voorgeschreven antipsychotica bij kinderen in Nederland zijn risperidon, aripiprazol en pipamperon. Helaas hebben antipsychotica ook bijwerkingen. Zo kunnen kinderen snel dik worden, wat leidt tot een verhoogde kans op diabetes en hart- en vaatziekten in de toekomst.
Studie
Deze studie heeft onderzocht of concentratiebepalingen van antipsychotica in het bloed van kinderen met autisme bijwerkingen kunnen verminderen.
Resultaten
Er is gevonden dat er een relatie bestaat tussen antipsychoticaspiegels, bijwerkingen en effectiviteit. Er lijken optimale concentraties te bestaan waarbij zo weinig mogelijk bijwerkingen en voldoende effectiviteit optreden.
In de toekomst kan er hopelijk door een bloedspiegel worden bepaald wat de juiste dosering is voor veilig gebruik van antipsychotica bij deze groep kinderen. Hierdoor kan er meer op maat worden gedoseerd en daarmee mogelijke bijwerkingen worden voorkomen.
Samenvatting bij start
Vanwege gedragsproblemen gebruiken kinderen met autisme vaak een antipsychoticum, zoals risperidon, aripiprazol en pipamperon. Deze middelen kunnen bijwerkingen hebben, zoals een verhoogde kans op diabetes. Wij willen graag onderzoeken hoeveel van het geneesmiddel nodig is voor goed effect en minimale bijwerkingen.
Patiënten kunnen het onderzoek vanuit thuis doen aan de hand van een Dried Blood Spot methode. De patiënt prikt zelf in zijn vinger. Bloeddruppels worden op een papiertje aangebracht en naar ons gestuurd. In het lab meten we de bloedspiegel. Daarnaast worden o.a. metabole en cardiale bijwerkingen gemeten. Door de bloedspiegel te koppelen aan een bijwerking kunnen we een hoogte van bloedspiegel relateren aan een een mate bijwerking. Zo kunnen we achterhalen wat de juiste dosering is voor een veilig gebruik van het antipsychoticum.
Na dit onderzoek willen we standaard bloedspiegelmeting inzetten voor de op-maat behandeling om zo mogelijk toekomstige bijwerkingen te voorkomen.
Richtlijn
Van de onderzoeksprojecten uit het ZonMw-programma Goed Gebruik Geneesmiddelen (GGG) is inzichtelijk gemaakt of zij aansluiten bij de richtlijnen en/of modules in de FMS Richtlijnendatabase. Bekijk de bijbehorende richtlijn in de FMS Richtlijnendatabase.
Meer informatie
- 'SPACE: antipsychotica gerichter doseren bij kinderen met autisme', interview met Birgit Koch (sep 2021)
Producten
Auteur: Liang, J., Ringeling, L. T., Hermans, R. A., Bayraktar, I., Bosch, T. M., Egberts, K., Kloosterboer, S., De Winter, B., Dierckx, B., & Koch, B. C. P.
Magazine: Expert Opinion on Drug Metabolism & Toxicology, 2023
Link: https://doi.org/10.1080/17425255.2023.2252340
Auteur: Kloosterboer, S., De Winter, B. C. M., Reichart, C. G., Kouijzer, M. E., De Kroon, M. M. J., Van Daalen, E., Ester, W. A., Rieken, R., Dieleman, G., Van Altena, D., Bartelds, B., Van Schaik, R. H., Nasserinejad, K., Hillegers, M. H. J., Van Gelder, T., Dierckx, B., & Koch, B. C. P.
Magazine: British Journal of Clinical Pharmacology, 2020
Link: https://doi.org/10.1111/bcp.14465
Auteur: Kloosterboer, S., Vierhout, D., Stojanova, J., Egberts, K., Gerlach, M., Dieleman, G., Hillegers, M. H. J., Passe, K. M., Van Gelder, T., Dierckx, B., & Koch, B. C. P.
Magazine: Expert Opinion on Drug Safety, 2020
Link: https://doi.org/10.1080/14740338.2020.1770224
Auteur: Kloosterboer, S., Van Eijk, E., Van Dijk, M., Dieleman, G., Hillegers, M. H. J., Van Gelder, T., Koch, B. C. P., & Dierckx, B.
Magazine: Therapeutic Drug Monitoring, 2020
Link: https://doi.org/10.1097/ftd.0000000000000776
Auteur: Kloosterboer, S., Schuiling-Veninga, C. C. M., Bos, J., Kalverdijk, L. J., Koch, B. C. P., Dieleman, G., Hillegers, M. H. J., & Dierckx, B.
Magazine: Journal Of Child And Adolescent Psychopharmacology, 2018
Link: https://doi.org/10.1089/cap.2017.0155
Auteur: Kloosterboer, S. M., Koch, B. C., Hillegers, M. H., & Dierckx, B.
Magazine: Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 2018
Link: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31483589/
Auteur: Kloosterboer, S., De Winter, B. C. M., Bahmany, S., Al-Hassany, L., Dekker, A., Dieleman, G., Van Gelder, T., Dierckx, B., & Koch, B. C. P.
Magazine: Therapeutic Drug Monitoring, 2018
Link: https://doi.org/10.1097/ftd.0000000000000502
Auteur: Tron, C., Kloosterboer, S., Van Der Nagel, B. C., Wijma, R. A., Dierckx, B., Dieleman, G., Van Gelder, T., & Koch, B. C. P.
Magazine: Therapeutic Drug Monitoring, 2017
Link: https://doi.org/10.1097/ftd.0000000000000411