Signaleren en markeren van de palliatief-terminale fase bij verpleeghuisbewoners: implementatie van de SigMaSet voor en met verzorging middels action research

De situatie van verpleeghuisbewoners verandert voortdurend. Het is belangrijk dat dit snel wordt opgemerkt en besproken. Door dit te ‘signaleren en markeren’ kan de zorg worden aangepast aan de veranderende zorgbehoeften. Verzorgenden hebben hierbij een belangrijke rol omdat zij de meeste tijd met bewoners doorbrengen. 

Doel

Het doel is het implementeren van instrumenten (methodes en tools) voor en met verzorgenden zodat zij tijdig, nauwkeuriger en eerder de palliatief-terminale fase van verpleeghuisbewoners signaleren en markeren.

Aanpak/werkwijze

Met ‘action research’ betrokken we verzorgenden maximaal bij dit proces. Onderzoekers ondersteunden verzorgenden in 10 verpleeghuizen bij het kiezen en toepassen van ‘instrumenten’ (tools, vragenlijsten en methoden) die hen kunnen helpen bij het signaleren en markeren van de palliatieve fase. De deelnemende zorgteams kozen daarvoor instrumenten die aansloten bij door hen ervaren knelpunten en probeerden verschillende instrumenten uit. Er is ook informatie ingewonnen bij andere disciplines zoals artsen, verpleegkundigen en geestelijk verzorgers.

Samenwerkingspartners

We werkten samen met Accolade Zorggroep, De Haagse Hogeschool, Expertisecentrum Palliatieve Zorg VUmc, Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL), Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), Netwerk Palliatieve Zorg (NPZ) Utrecht stad en Zuidoost, Protestants Christelijke Ouderen Bond, Universitair Netwerk voor de Caresector Zuid-Holland, Verenso, Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN), Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg Nederland, VU medisch centrum en verpleeghuizen van deelnemende organisaties uit de regio’s Leiden, Den Haag, Amsterdam en Utrecht.

Resultaten

Op basis van de ervaringen in de praktijk ontwikkelden wij de SigMa-methodiek. Dit is een stappenplan met video’s waarmee verpleeghuizen zelf op zoek kunnen gaan naar een geschikt instrument voor het signaleren en markeren van de palliatieve fase. De instrumenten die in de praktijk goed toepasbaar bleken, zijn opgenomen in de (bij de methodiek horende) SigMa-set.

Het project stimuleert het gebruik van instrumenten en verstevigt de signalerende rol van verzorgenden. Daarmee draagt het project bij aan de kwaliteit van de palliatieve zorg voor verpleeghuisbewoners.

Vervolg

Er is een vervolgproject Implementatie SigMa-methodiek: samen op zoek naar instrumenten voor tijdig en nauwkeurig signaleren van veranderingen in de palliatieve fase bij verpleeghuisbewoners.