STRAP-Study to Reduce Antibiotic prescription in childhood Pneumonia: implementation of a validated decision rule to target antibiotic prescription in children with suspected community acquired pneumonia

Dit onderzoek om veilig antibiotica te verminderen bij kinderen jonger dan 5 jaar, verdacht van een lagere luchtweginfectie, werd uitgevoerd bij 999 kinderen (1 maand - 5 jaar) die de spoedeisende hulp van acht ziekenhuizen bezochten vanwege koorts en hoesten of benauwdheid.
Stapsgewijs gingen ziekenhuizen over naar het gebruik van de beslisregel, 'Feverkidstool' die de kans op bacteriële lagere luchtweginfectie voorspelt. Bij kinderen met een laag voorspeld risico (<10%) werd geadviseerd om geen antibiotica voor te schrijven.

Resultaten

Het totale antibioticavoorschrift daalde niet significant (van 30 naar 25%), behandelingsfalen daalde significant van 23 naar 16%. Bij kinderen met een laag voorspeld risico daalde het antibioticavoorschrift wel aanzienlijk. De belangrijkste kosten van lagere luchtweginfecties bij kinderen worden bepaald door de kosten van ziekenhuisopname (1400 euro). Toepassing van de Feverkidstool gaf een kostenvermindering van 410 euro per patiënt.

In conclusie geeft een beslisregel voor lagere luchtweginfecties bij kinderen geen daling van het totale antibioticavoorschrift, maar wordt wel gerichter antibiotica voorgeschreven aan wie het wel en niet nodig heeft. De toepassing van de Feverkidstool is kosteneffectief.

Vervolg

Dit project kent een vervolg in: Implementatie van de Feverkidstool als medisch hulpmiddel (8360410011)
en nog een vervolg in: Feverkidstool: brede implementatie van medisch digitaal gecertificeerd hulpmiddel op de spoedeisende hulp (10390162210012)
 

Samenvatting bij start

Lagere luchtweginfectie is de meest voorkomende infectie waar antibiotica voor wordt voorgeschreven aan kinderen. Daarentegen wordt een groot deel van de lagere luchtweginfecties tijdens de kinderleeftijd veroorzaakt door virussen, waar geen antibiotica voor nodig zijn. Onnodig voorschrijven van antibiotica draagt bij aan de ontwikkeling van antibioticaresistentie, een actuele bedreiging voor de behandeling van infecties wereldwijd.

Doel

Veilig verminderen van antibioticagebruik met een beslisregel bij kinderen met koorts, verdacht van longontsteking.

Bij 1100 kinderen (1 maand - 5 jaar) met koorts en verdacht van een lagere luchtweginfectie wordt gedurende twee jaar in zeven ziekenhuizen in Zuid-West en Centraal Nederland  een beslisregel gebruikt die de kans op bacteriële lagere luchtweginfectie inschat voor de individuele patiënt en de indicatie stelt voor antibiotische behandeling. We onderzoeken het verschil in antibioticagebruik en de veiligheid van dit beleid.


Richtlijn

Van de onderzoeksprojecten uit het ZonMw-programma Goed Gebruik Geneesmiddelen (GGG) is inzichtelijk gemaakt of zij aansluiten bij de richtlijnen en/of modules in de FMS Richtlijnendatabase. Bekijk de bijbehorende richtlijn in de FMS Richtlijnendatabase.

Producten

Titel: Chest x-rays do not aid in antibiotic treatment decisions for children with lower respiratory infections in the Emergency Department.
Auteur: Perez, D.G., Van De Maat, J. S., & Oostenbrink, R.
Magazine: Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 2022
Link: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36036696/
Titel: The influence of chest X-ray results on antibiotic prescriptionfor childhood pneumonia in the emergency department
Auteur: Van De Maat, J. S., Perez, D. G., Driessen, G. J., Van Wermeskerken, A., Smit, F. J., Noordzij, J. G., Tramper-Stranders, G. A., Obihara, C. C., Punt, J., Moll, H. A., & Oostenbrink, R.
Magazine: European Journal of Pediatrics, 2021
Link: https://doi.org/10.1007/s00431-021-03996-2
Titel: Evaluation of a clinical decision rule to guide antibiotic prescription in children with suspected lower respiratory tract infection in The Netherlands: A stepped-wedge cluster randomised trial
Auteur: Van De Maat, J. S., Peeters, D., Nieboer, D., Van Wermeskerken, A., Smit, F. J., Noordzij, J. G., Tramper-Stranders, G. A., Driessen, G. J., Obihara, C. C., Punt, J., Van Der Lei, J., Polinder, S., Moll, H. A., & Oostenbrink, R.
Magazine: PLOS Medicine, 2020
Link: https://doi.org/10.1371/journal.pmed.1003034
Titel: Update of a clinical prediction model for serious bacterial infections in preschool children by adding a host-protein-based assay: a diagnostic study
Auteur: Van Houten, C. B., Van De Maat, J. S., Naaktgeboren, C., Bont, L., & Oostenbrink, R.
Magazine: BMJ Paediatrics Open, 2019
Link: https://doi.org/10.1136/bmjpo-2018-000416
Titel: Can clinical prediction models assess antibiotic need in childhood pneumonia? A validation study in paediatric emergency care
Auteur: Van De Maat, J., Nieboer, D., Thompson, M., Lakhanpaul, M., Moll, H. A., & Oostenbrink, R.
Magazine: PLOS ONE, 2019
Link: https://doi.org/10.1371/journal.pone.0217570
Titel: Antibiotic prescription for febrile children in European emergency departments: a cross-sectional, observational study
Auteur: Van De Maat, J., Van De Voort, E., Mintegi, S., Gervaix, A., Nieboer, D., Moll, H. A., Oostenbrink, R., Moll, H. A., Van Veen, M., Noordzij, J. G., Smit, F. J., Van Wermeskerken, A., Angoulvant, F., Dubos, F., Gras-Leguen, C., Desmarest, M., Aurel, M., Gajdos, V., Joffre, C., . . . Gökay, S. S.
Magazine: The Lancet Infectious Diseases, 2019
Link: https://doi.org/10.1016/s1473-3099(18)30672-8
Titel: Development and evaluation of a hospital discharge information package to empower parents in caring for a child with a fever
Auteur: Van De Maat, J. S., Van Klink, D., Hartogh-Griffioen, A. D., Schmidt-Cnossen, E., Rippen, H., Hoek, A. E., Neill, S., Lakhanpaul, M., Moll, H. A., & Oostenbrink, R.
Magazine: BMJ Open, 2018
Link: https://doi.org/10.1136/bmjopen-2018-021697
Titel: SEH zorg
Auteur: Oostenbrink R, van de Maat J, ism Stichting Kind en Ziekenhuis en kinderartsen van het Maasstad Ziekenhuis
Link: https://sehzorg.nl/informatie/longontsteking-bij-kinderen/
Titel: Koorts bij Kinderen
Auteur: Oostenbrink R, Maat van de JS
Link: https://patientenfolders.erasmusmc.nl/folders/koorts_bij_kinderen
Titel: STRAP dataset
Auteur: Oostenbrink R

Verslagen


Eindverslag

Het doel van deze studie is om veilig antibiotic te verminderen bij kinderen jonger dan 5 jaar, die worden verdacht van een lagere luchtweginfectie op de spoedeisende hulp, door gebruik te maken van een klinische beslisregel. Het onderzoek werd uitgevoerd op de spoedeisende hulp van 8 ziekenhuizen en richtte zich op kinderen vanaf 1 maand tot 5 jaar die zich presenteerden met koorts en hoesten of benauwdheid. In de aanloopfase van de studie krijgen kinderen de zorg zoals nu ook wordt toegepast (routine zorg). Stapsgewijs gaan ziekenhuizen over naar het gebruik van de beslisregel (implementatieperiode). De 'Feverkidstool' beslisregel bevat een aantal symptomen en een bloedtest (CRP) die de kans op bacteriele lagere luchtweginfectie voorspelt. Bij kinderen met een laag voorpseld risico (<10%) wordt geadviseerd om geen antibiotica voor te schrijven. De belangrijkste uitkomsten zijn het aantal antibioticavoorschriften en behandelingsfalen (verandering in antibiotica of voorschrijven van antibiotica later in het ziektebeloop, opname later in het ziektebeloop, langdurige koorts en/of zuurstofbehoefte tot 7dagen na eerste beoordeling). In de analyse wordt gecorrigeersd voor ziekenhuis, leeftijd, geslacht, seizoen, mate van ziek zijn en duur van de koorts. Kosten worden berekend voor het spoedeisende hulp bezoek, de diagnostiek, behandeling (antibiotica en ziekenhuisopname) en de kosten gerelateerd aan verzuim van ouders door de ziekte van hun kind. Resultaten zijn gebaseerd op 999 kinderen (61% jongens, met een mediane leeftijd van 17 maanden). Bij 402 kinderen werd de feverkidstool toegepast. Het totale antibioticavoorschrift daalde niet significant (van 30 naar 25%), behandelingsfalen daalde significant van 23 naar 16%. Bij kinderen met een laag voorspeld risico daalde het antibiotica voorschrift wel aanzienlijk (van 17 naar 6%). Een lagere luchtweginfectie bij kinderen kost gemiddeld ongeveer 2100 Euro. De belangrijkste kosten van lagere luchtweginfecties bij kinderen worden bepaald door de kosten van ziekenhuisopname (1400 euro). Toepassing van de Feverkidstool gaf een kostenvermindering van 410 euro per patient. In conclusie geeft een beslisregel voor lagere luchtweginfecties bij kinderen geen daling van het totale antibioticavoorschrift, maar wordt wel gerichter antibiotica voorgeschreven aan wie het wel en niet nodig heeft.De toepassing van de Feverkidstool is kosteneffectief.
Koorts is de meest voorkomende reden van bezoek aan een spoedeisende hulp bij kinderen. Meestal is de oorzaak een virale infectie, met name bij jonge kinderen. De meest voorkomende bacteriële infectie is een longontsteking. Ondanks dat de oorzaak meestal viraal is, wordt nog vaak antibiotica voorgeschreven. Overbehandeling leidt tot onnodige bijwerkingen en stimuleert antibioticaresistentie. De studie heeft tot doel het veilig verlagen van antibioticavoorschrift bij jonge kinderen verdacht van een longontsteking. Daartoe wordt een eerder gevalideerde klinische beslisregel toegepast, die een risicoschatting geeft op het hebben van een ernstige bacteriële infectie. Tijdens deze studie wordt aan de uitkomst hiervan een behandeladvies gekoppeld, namelijk het al dan niet geven van antibiotica. De verwachting is dat op deze manier beter een groep kinderen kan worden geïdentificeerd, die herstelt zonder antibiotica. De onderzoekspopulatie bestaat uit kinderen van 1 maand tot 5 jaar die de spoedeisende hulp bezoeken van de deelnemende ziekenhuizen. Het onderzoek bestaat uit een voor- en een nameting in 8 ziekenhuizen in Nederland

Onderwerpen

Geneesmiddelen
Antibiotica

Kenmerken

Projectnummer:
836041001
Looptijd: 100%
2015
2019
Gerelateerde programma's:
Gerelateerde subsidieronde:
Open Ronde 4 - UA
Projectleider en penvoerder:
Dr. R. Oostenbrink
Verantwoordelijke organisatie:
Erasmus MC