Twelve years Zwolle Healthy City: explaining and strengthening the keys to success in policy and practice with focus on target group participation

AANLEIDING

De gemeente Zwolle wil zich samen met haar Zwolse en landelijke partners inzetten voor bewoners met gezondheidsachterstanden. Zij hebben naast gezondheidsproblemen (zoals overmatige alcoholconsumptie en overgewicht) ook vaker te maken met bijvoorbeeld werkloosheid en armoede. Een mogelijke integrale oplossing voor deze problemen wordt geboden door de lokale integrale wijkgerichte aanpak ‘Zwolle Gezonde Stad’. Deze lerende en groeiende aanpak wordt sinds 2010 ingezet in de Zwolse wijken waar relatief veel mensen wonen met gezondheidsachterstanden en een lage sociaal economische status, waaronder de wijken Diezerpoort, Holtenbroek en Aa-landen.

ONDERZOEKSVRAGEN

Het onderzoeksproject zal twee onderzoeksvragen beantwoorden: 1) Wat is er in de afgelopen 8 jaar en wordt de komende 4 jaar concreet gedaan op het niveau van de lokale organisatie en implementatie, dat heeft bijgedragen aan het succes van de aanpak Zwolle Gezonde Stad? Uit eerdere onderzoeken weten we dat de aanpak effect heeft (gehad) op het bevorderen van een gezonde omgeving, gezond gedrag, gezond gewicht en het wegnemen van sociaal economische gezondheidsverschillen. Door inzichtelijk te maken wat er concreet is gedaan kunnen andere gemeenten en het onderwijs hier lering uit trekken (retrospectief). 2) Hoe kan doelgroep participatie verbeterd worden? Uit de literatuur blijkt steeds duidelijker dat doelgroep participatie noodzakelijk is voor succes en daarom nadrukkelijk onderdeel zou moeten zijn van integrale aanpakken van gezondheidsverschillen. De gemeente Zwolle en haar samenwerkingspartners willen met haar gezondheidsbeleid en het bijbehorende uitvoeringsprogramma van Zwolle Gezonde Stad de samenwerking met de doelgroepen (kinderen en hun ouders, en senioren) verbeteren bij de invulling en uitvoering van de aanpak op de gezondheidsachterstanden. Ook de leerpunten uit de hiervoor gebruikte lerende participatieve evaluatie aanpak zullen worden gedeeld met andere gemeenten en het onderwijs voor verdere uitrol (prospectief).

ONDERZOEKSMETHODEN

Voor het beantwoorden van de 1e onderzoeksvraag zal de aanpak van Zwolle Gezonde Stad worden gereflecteerd aan de kennis en inzichten uit de wetenschap en andere lokale situaties. Hierbij wordt ingezoomd op de volgende onderdelen uit het logische model van Jongeren Op Gezond Gewicht: lokale organisatie (de 5 pijlers politiek bestuurlijk draagvlak, publiek-private samenwerking, sociale marketing, verbinding van preventie en zorg, monitoring en evaluatie), intersectorale samenwerking, community capacity building en gezondheid bevorderende activiteiten. Voor het beantwoorden van de 2e onderzoeksvraag zullen in nauw overleg tussen de verschillende belanghebbenden – de doelgroep, de (wijk)professionals en de bestuurders/ beleidsmakers – werkwijzen en hulpmiddelen worden uitgeprobeerd die uit wetenschappelijk onderzoek en praktijksituaties ten minste veelbelovend en passend zijn gebleken en lokaal inzetbaar zijn. Ook hierbij wordt gebruik gemaakt van een logisch model om de relatie tussen randvoorwaarden en activiteiten (input, output) met de resultaten van de aanpak (outcome) inzichtelijk te maken. Twee keer per jaar zullen er in de drie focuswijken interviews en groepsgesprekken worden gehouden om na te gaan of deze werkwijzen en hulpmiddelen ondersteuning bieden in de onderlinge samenwerking en waarom. Zowel de twee doelgroepen (kinderen van 4-12 jaar en hun ouders en senioren van 65 jaar en ouder), de (wijk)professionals als de beleidsmakers worden gevraagd mee te doen.

RESULTATEN

Met deze nieuwe kennis over de succesfactoren en doelgroep participatie kan de Zwolse aanpak van sociaal economische gezondheidsverschillen en het bijbehorende logisch (JOGG) model worden verbeterd en kunnen de inzichten ook in andere gemeenten en in het mbo, hbo en universitaire onderwijs worden ingezet.

SAMENWERKENDE PARTIJEN

Onderzoekers van Hogeschool Windesheim en Vrije Universiteit Amsterdam werken in dit project samen met de gemeente Zwolle, de publieke en private partners van Zwolle Gezonde Stad, de landelijke partijen RIVM/Centrum Gezond Leven, Pharos/ Gezond in … en Jongeren Op Gezond Gewicht en – als laatste, maar zeker niet minder belangrijk - de twee genoemde doelgroepen.

SHORT SUMMARY

Since 2010, the Zwolle Healthy City approach has been used in the Zwolle communities in which a relatively large share of the residents have health disadvantages and low socioeconomic status, including Diezerpoort, Holtenbroek and Aa-landen. Together with its partners in Zwolle and throughout the Netherlands, the municipality of Zwolle seeks to commit effort to assist residents who are at a disadvantage with regard to health. The two research questions are 1. What exactly has been done during the past 8-year period and coming 4-year period at the level of local organisation and implementation within the Zwolle Healthy City approach? 2. How can target group participation be improved within the approach to socio economic health inequalities?