Doorontwikkeling van het goede voorbeeld 'Proactieve palliatieve Zorgplanning' naar 'Proactieve Palliatieve zorgplanning 2020'
Voor patiënten in de palliatieve fase blijkt palliatieve zorg een positief effect te hebben op de kwaliteit van leven. Toch vindt palliatieve zorg tot nu toe vaak pas heel laat in het ziektetraject plaats, terwijl een tijdige start de patiënt en naaste de kans geeft om na te denken over wat ze belangrijk vinden en waar de behoeften liggen op gebied van zorg en ondersteuning. Hier kunnen zorgverleners dan rekening mee houden in de zorgplanning.
Doel
Het doel is het implementeren van de Richtlijn Zingeving en Spiritualiteit in de Palliatieve Fase met het trainen van multidisciplinaire teams palliatieve zorg in het signaleren en verkennen van zingevingsvragen van palliatieve patiënten. Zodat dit in de zorgplanning een plaats krijgt.
Aanpak/werkwijze
Voor het ontwikkelen van producten deden we veel onderzoek onder huisartsen, verpleegkundigen, geestelijk verzorgers, patiënten en naasten. We ontwikkelden een training waarin zorgprofessionals oefenen met trainingsacteurs. Ook werkten we aan een product om patiënten er bewust van te maken dat zij tijdens een consult aandacht kunnen vragen voor hun wensen en behoeften. We legden de producten voor aan eindgebruikers en pasten ze waar nodig tussentijds aan. Vervolgens toetsten we werkzaamheden in de praktijk met onder andere focusgroepen en bijeenkomsten met patiëntvertegenwoordigers.
Resultaten
In dit project ontwikkelden we de volgende producten:
- De training Signaleren, Verkennen, Proactief (SVP) waarin zorgverleners leren om beter naar de patiënt te luisteren en daar ook wat mee te doen.
- Een hulpmiddel voor zorgprofessionals om aandacht te besteden aan behoeften van de patiënt op zowel lichamelijk, sociaal, psychologisch en spiritueel gebied.
- Een vragenlijst voor patiënten om het consult voor te bereiden.
- Een e-learning om patiënten er bewust van te maken dat zij hun wensen en behoeften mogen delen met hun zorgverlener en dat dat voordelen heeft.
We onderzochten en toonden aan dat wanneer zowel patiënten als zorgverleners de resultaten en tools van dit project gaan gebruiken, patiënten zich tijdens consulten beter gehoord voelen, en zorgverleners datgene wat voor patiënten van belang is meenemen in de behandeling.
Vervolg
Er is een vervolgproject Signaleren, Verkennen, Proactief (SVP) II: Transmurale proactieve multidimensionele zorgplanning: implementatie van een interactieve communicatietraining.
Projectleider Yvonne Engels en verpleegkundig consulent palliatieve zorg Jolande IJsseldijk vertellen wat de meerwaarde is van de SVP-training en hulpmiddelen. 'De training maakte mij bewust hoe ik zingeving ter sprake breng en gaf handvatten dit te verbeteren.'
ZonMw en zingeving in de palliatieve zorg
Dit project financieren we vanuit ons programma Palliantie. Met het programma zetten we ons in voor een goede kwaliteit van leven voor mensen die ongeneeslijk ziek zijn en hun naasten. Het tijdig herkennen en bespreekbaar maken van wensen en behoeften rondom het levenseinde, als ook zingevings- of levensvragen, helpt om passende zorg aan hen te verlenen. Lees meer op ons onderwerp zingeving in de palliatieve fase.
Producten
Auteur: acqueline van Meurs, Anne Wichmann, Patricia van Mierlo, Robert van Dongen, Joep van de Geer, Kris Vissers, Carlo Leget en Yvonne Engels
Magazine: Palliative Medicine 2022
Link: https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/02692163221122367?rfr_dat=cr_pub++0pubmed&url_ver=Z39.88-2003&rfr_id=ori%3Arid%3Acrossref.org
Auteur: Adan, I, Bos, MMJ, Schaik, BWM, Engels, Y Lavrijsen, J.
Magazine: Verenso magazine, november 2019
Link: https://www.verenso.nl/magazine-november-2019/no-5-november-2019/congres-abstracts/de-dubbele-surprise-question-in-het-verpleeghuis
Auteur: Weijers, F., Veldhoven, C., Verhagen, C., Vissers, K., Engels, Y.
Magazine: BMC palliative care
Link: https://bmcpalliatcare.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12904-018-0312-6
Auteur: Noppe, Dionne, Veen, Hans in ‘t, Mooren, Kris
Magazine: Chronic Respiratory Disease
Link: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30221994/
Auteur: Ermers et al.
Link: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33423610/
Auteur: Arends et al.
Auteur: Klok, Lisette, Engels, Yvonne, Veldhoven, Carel, Rotar Pavlic, Danica
Magazine: Slovenian Journal of Public Health
Link: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5894459/
Auteur: Veldhoven, C. M. M., Nutma, N., De Graaf, W., Schers, H., Verhagen, C. A. H. H. V. M., Vissers, K. C. P., Engels, Y.
Magazine: BMC palliative care
Link: https://bmcpalliatcare.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12904-019-0503-9
Auteur: Prof. dr. Yvonne Engels, dr. Anne Wichmann, Jacqueline van Meurs, Jeroen de Blij
Auteur: Prof. dr. Yvonne Engels, dr. Anne Wichmann, Jeroen de Blij
Auteur: Prof. dr. Yvonne Engels, dr. Anne Wichmann, Jacqueline van Meurs
Link: https://www.radboudumc.nl/getmedia/e8943061-562a-4e9e-b339-eaaabc451a67/DGVP-symposium-25-11-14-00-Yvonne-Engels.aspx
Auteur: Prof. dr. Yvonne Engels, dr. Anne Wichmann, Jacqueline van Meurs, Jeroen de Blij
Link: https://palliaweb.nl/projecten-nationaal-programma-palliatieve-zorg-ii/signaleren-en-verkennen-wat-de-patient-bezighoudt
Auteur: Prof. dr. Yvonne Engels, dr. Yvonne Engels
Link: https://palliaweb.nl/overzichtspagina-hulpmiddelen/identificatie-palliatieve-patient
Auteur: Wichmann, Engels
Auteur: Prof. dr. Yvonne Engels, dr. Anne Wichmann
Link: https://palliaweb.nl/overzichtspagina-hulpmiddelen/identificatie-palliatieve-patient
Auteur: ZinPlus, afdeling Anesthesiologie, Pijn en Palliatieve Geneeskunde van het Radboudumc en Bureau MORBidee.
Link: https://www.bureaumorbidee.nl/wp-content/uploads/Stappenplan-voor-contact-op-afstand.pdf
Auteur: Prof. dr. Yvonne Engels, dr. Anne Wichmann, Jacqueline van Meurs
Link: https://palliaweb.nl/getmedia/8025123b-0d59-4d12-8af2-5bcb05c8b9f8/PNPC.pdf
Auteur: Prof. dr. Yvonne Engels
Link: https://www.youtube.com/watch?v=DZ_TMEPOoPY