Onderzoek naar de (kosten)effectiviteit van DementTalent; een innovatieve vorm van begeleiding van mensen met dementie en hun mantelzorgers
Projectomschrijving
Bij DemenTalent werken mensen met dementie op een vrijwilligersplek die aansluit bij hun talenten. Voorbeelden van activiteiten die deelnemers aan DemenTalent op zich nemen zijn: onderhoud landschap (snoeien), voorlezen op basisschool, archief werkzaamheden en helpen op kinderdagverblijf.
Doel van DemenTalent
Het doel van DemenTalent is de zelfwaardering van mensen met dementie te bevorderen en tegemoet te komen aan hun behoefte aan autonomie, sociaal contact, zinvolle activiteiten en nuttig kunnen zijn voor anderen c.q. sociale participatie.
Resultaten
Dit onderzoek toont aan dat DemenTalent
- positiever werkt op gedrag en stemming van mensen met (een lichte) dementie dan deelname aan reguliere Ontmoetingscentra;
- geen effect heeft op zelfwaardering en ervaren autonomie van deelnemers;
- mantelzorgers van DemenTalent-deelnemers minder belast en gelukkiger laat voelen;
- kosteneffectief is.
De resultaten zijn belangrijk voor mensen met (lichte) dementie die hun talenten actief willen inzetten, voor mantelzorgers, ontmoetingscentra en zorg/welzijnsaanbieders, aanbieders van vrijwilligersplekken en beleidsmakers die willen bijdragen aan kostenbeheersing.
Vervolg
Het project maakt deel uit van een groter onderzoek, ‘Ontmoetingscentra 3.0’.
Producten
Auteur: Daphne Mensink
Auteur: RM Droes
Auteur: Prof.dr. Rose-Marie Dröes
Auteur: Dröes, R.M
Auteur: prof. dr. Rose-Marie Dröes
Auteur: DemenTalent
Auteur: DemenTalent
Auteur: Daphne Mensink
Auteur: RM Dröes (invited speaker)
Auteur: RM Dröes, invited speaker
Auteur: RM Dröes, invited speaker
Auteur: Dröes, R.M
Auteur: RM Dröes
Auteur: RM Dröes
Auteur: Dröes R.M., Van Rijn A, Rus E, Dacier, S., Bosmans J., Meiland F.
Auteur: RM Dröes, invited speaker
Auteur: OC3.0 De Pijp OC3.0 Menno Simons
Auteur: RM Dröes
Auteur: Ruud Dirkse
Auteur: RM Dröes
Auteur: Marita van Onna & Annelies van Rijn
Auteur: Prof.dr. Rose-Marie Dröes
Auteur: RM Dröes
Auteur: Nicole de Koning Msc & Saskia Danen
Auteur: RM Dröes (invited speaker)
Auteur: Daphne Mensink
Auteur: Annelies van Rijn
Auteur: RM Dröes
Auteur: RM Dröes, invited speaker
Auteur: RM Dröes, keynote speaker
Auteur: Ruud Dirkse
Auteur: Ruud Dirkse
Auteur: Dröes, R.M
Auteur: Mariska Atmodimedjo
Auteur: RM Dröes
Auteur: prof.dr Rose-Marie Dröes
Auteur: Dröes, R.M
Auteur: Dröes, R.M / Alzheimer NL
Auteur: Channa Pastink
Auteur: R.M. Dröes (invited speaker)
Auteur: RM Dröes (invited speaker)
Auteur: Nicole de Koning & Anita Schimmel
Auteur: Ruud Dirkse
Auteur: Annelies van Rijn
Auteur: RM Dröes
Auteur: Willy Sturkenboom + DemenTalent-vrijwilliger
Auteur: Prof.dr. Rose-Marie Dröes
Auteur: RM Dröes
Auteur: prof.dr. Rose-Marie Dröes
Auteur: prof.dr. Rose-Marie Dröes
Auteur: Prof.dr. Rose-Marie Dröes
Auteur: Dr. Franka Meiland
Auteur: Prof.dr. Rose-Marie Dröes en Joke Bos
Auteur: Daphne Mensink
Auteur: Rose-Marie Dröes
Auteur: Ruud Dirkse
Auteur: Saskia Danen en Betty van de Weerd
Auteur: RM Dröes, Invited speaker
Auteur: Ruud Dirkse (DAZ)
Auteur: prof.dr Rose-Marie Dröes
Auteur: Daphne Mensink
Auteur: A. van Rijn, F. Meiland, R.M. Droes
Auteur: Alzheimer Nederland
Link: http://alzheimer-nederland.nl/onderzoek
Auteur: Informatiedesk Effectieve zorg & behandeling bij dementie en Helpdesk Ontmoe-tingscentra
Link: https://ontmoetingscentradementie.nl/downloads/nieuwsbrieven/
Auteur: Alzheimer Nederland
Link: https://www.alzheimervrijwilligers.nl/nieuws/
Auteur: Dementelcoach en STAR
Auteur: Dementalent
Auteur: RM Dröes
Link: https://nos.nl/nieuwsuur/video/2289359-actief-en-dement.html
Auteur: DemenTalent
Auteur: Annelies van Rijn
Auteur: prof.dr. Rose-Marie Dröes en Channah Pastink
Auteur: Dementelcoach + STAR; Mariska Atmodimedjo
Auteur: RM Dröes en K. Koers
Auteur: DemenTalent
Auteur: Annelies van Rijn en DemenTalent (DAZ)
Auteur: DemenTalent
Auteur: RM Dröes
Auteur: Marita van Onna
Auteur: website Movisie
Link: https://www.movisie.nl/
Auteur: DemenTalent
Auteur: Alzheimer NL
Auteur: DemenTalent
Auteur: Saskia Danen
Auteur: DemenTalent
Auteur: Ruud Dirkse + Channa Pastink
Auteur: Dementelcoach
Auteur: Alzheimer Nederland
Auteur: FC Utrecht - onbekend
Link: https://fcutrecht.nl/provinciebezoek-de-krant-lezen-in-zeist/4
Auteur: DemenTalent
Link: https://www.fcutrecht.nl/provinciebezoek-de-krant-lezen-in-zeist/4
Auteur: DemenTalent
Auteur: DemenTalent
Auteur: Mariska Atmodimedjo
Auteur: Projectgroep OC3.0
Auteur: Nicole de Koning
Auteur: DemenTalent
Auteur: Daphne Mensink
Link: http://www.dementalent.nl/nieuws/kick-ontmoetingscentrum-30
Auteur: Dementelcoach en STAR
Auteur: DemenTalent
Auteur: Website Deltaplan Dementie
Link: https://www.deltaplandementie.nl/nl/resultaten
Auteur: Joke Bos
Auteur: DemenTalent
Auteur: Dementelcoach en Star
Auteur: VUmc
Auteur: Website DementieZorg voor elkaar
Link: https://www.dementiezorgvoorelkaar.nl/actueel/nieuws/
Auteur: Website anderszorgen.nl
Link: https://www.anderszorgen.nl/documenten/projecten.pdf
Auteur: DemenTalent Driebergen
Auteur: DemenTalent
Auteur: DemenTalent
Auteur: DemenTalent
Auteur: Annelies van Rijn
Auteur: prof.dr. Rose-Marie Dröes
Link: http://deltaplandementie.nl
Auteur: DAZ, Dementelcoach en VUmc
Auteur: DemenTalent
Auteur: Innovatiekring dementie
Auteur: Alzheimer Nederland
Link: https://www.alzheimer-nederland.nl/nieuws/aanvullend-aanbod-ontmoetingscentra
Auteur: ZonMw
Auteur: DAZ en Alzheimer Nederland
Link: https://www.alzheimer-nederland.nl/dementie-event
Auteur: Saskia Danen
Auteur: DAZ, Dementelcoach en VUmc
Auteur: DemenTalent
Auteur: Marcel Bos
Magazine: Nieuwsbode Heuvelrug
Auteur: DemenTalent
Auteur: prof.dr. Rose-Marie Dröes
Link: https://publicaties.zonmw.nl/het-gezicht-van-dementieonderzoek/
Auteur: Saskia Danen
Link: https://part-up.com/tribes/else/partups?tag=dementie
Auteur: RM Droes
Auteur: Dementelcoach
Auteur: website Helpdesk Ontmoetingscentra
Link: https://ontmoetingscentradementie.nl/helpdesk-oc-3-0/info-oc3/
Auteur: Projectgroep OC3.0
Auteur: website Pieter van Foreest
Auteur: website Vilans
Link: https://www.vilans.nl/actueel/
Auteur: DemenTalent
Auteur: Van Rijn, Annelies, Meiland, Franka, Dröes, Rose-Marie
Auteur: DemenTalent
Auteur: Dementelcoach
Link: http://www.dementelcoach.nl/pers
Auteur: Kelly Paap
Link: http://ontmoetingscentradementie.nl/
Auteur: DAZ
Link: https://www.anderszorgen.nl/nieuwsbrief/index.php
Auteur: DemenTalent Driebergen
Magazine: Nieuwsbode Heuvelrug
Auteur: DemenTalent
Magazine: Nieuwsbode Heuvelrug
Auteur: A. van den Berg
Magazine: Thuis Actief, Activite ledenmagazine
Auteur: Rymaszewska, J., Szczesniak, D., Urbanska, K., Brooker, D., Evans, S., Evans, S., Bray, J., Chattat, R., Farina, E., d'Arma, A., Saibene, F., Hendriks, I., Meiland, F. & Dröes, R. M.,
Magazine: European Psychiatry
Auteur: Maaike Homan
Magazine: Trouw
Auteur: Dröes, R.M., Van Rijn, A., Rus, E., Dacier, S., Meiland, F.J.M.
Magazine: Clinical Interventions in Aging
Auteur: Van Rijn, A, Meiland, FJM, Dröes, RM
Magazine: International Psychogeriatrics
Auteur: Boer, A., Blom, M.
Magazine: Denkbeeld
Auteur: Dröes, R.M. namens het MEETINGDEM Consortium
Magazine: Alzheimer Europe newsletter
Auteur: Dröes, R.M. on behalf of the MEETINGDEM Consortium
Magazine: vaktijdschrift IPA Bulletin
Auteur: Dröes, R.M. namens het MEETINGDEM Consortium
Magazine: Alzheimer Europe newsletter
Auteur: Dröes, R.M
Magazine: Alzheimer Europe newsletter
Auteur: Droes, R. M., Van Rijn, A., Bosmans, J. & Meiland, F
Magazine: International Psychogeriatrics
Auteur: Theo Royers
Magazine: Denkbeeld
Auteur: Van Rijn, A, Meiland, FJM, Dröes, R.M.
Magazine: Aging and Mental Health
Auteur: DemenTalent
Magazine: Soester Courant
Auteur: Iris van den Boom
Magazine: Algemeen Dagblad
Auteur: Brooker, D., Dröes, R., Chattat, R., Farina, E., Rymaszewska, J., Meiland, F., Evans, S., Henderson , C.
Magazine: Innovation in Aging
Auteur: Ontmoetingscentra Purmerend
Magazine: Noord-Hollands Dagblad
Auteur: Rose-Marie Dröes for MeetingDem Network
Magazine: Newsletter Meetingdem Network
Link: http://MeetingDem-Newsletter-December-2021_v1.0.doc.pdf
Auteur: prof RM Dröes, hoogleraar psychosociale hulpverlening voor mensen met dementie prof AM The, hoogleraar langdurige zorg en dementie
Auteur: RM Dröes, R Dirkse, S Danen & FJM Meiland Afdeling Psychiatrie, VUmc Amsterdam.
Auteur: RM Droes, R Dirkse, S Danen & FJM Meiland Afdeling Psychiatrie, VUmc Amsterdam.
Auteur: RM Dröes, R Dirkse, S Danen & FJM Meiland Afdeling Psychiatrie, VUmc Amsterdam
Auteur: - Dirkse, R. & Dröes, R.M.
Auteur: R.M. Dröes
Auteur: RM Dröes, R Dirkse, S Danen & FJM Meiland Afdeling Psychiatrie, VUmc Amsterdam.
Auteur: R.M. Dröes, Afdeling Psychiatrie, VUmc Amsterdam.
Auteur: Rose-Marie Dröes
Link: https://www.youtube.com/watch?v=buqpBLfI6lA
Auteur: Rose-Marie Dröes, Brigitte Bélanger
Link: https://www.youtube.com/watch?v=9eBzkQ3lpIg
Auteur: Rose-Marie Dröes, Brigitte Bélanger
Link: https://www.youtube.com/watch?v=ARRVaPiy9lY
Auteur: Rose-Marie Dröes
Link: https://www.meetingdem.eu/publications/publicatons-non-mcsp
Auteur: https://www.iszdebrug.nl/
Link: https://www.youtube.com/watch?v=NAzQOaCjC2E
Auteur: Rose-Marie Dröes & Brigitte Bélanger
Link: http://ontmoetingscentradementie.nl/helpdesk-oc-3-0
Auteur: Rose-Marie Dröes
Link: http://www.meetingdem.eu/conferences
Auteur: Rose-Marie Dröes
Auteur: Rose-Marie Dröes, Brigitte Bélanger
Link: https://www.youtube.com/watch?v=lgT-rAv3xMQ
Auteur: Martin Sturkop
Link: https://www.meetingdem.eu/bestcare4dem-congress-closing-session-dance/
Auteur: Rose-Marie Dröes
Link: https://www.youtube.com/watch?v=ICl9XWv88hE
Auteur: DemenTalent
Link: http://www.iszdebrug.nl/
Auteur: Rose-Marie Dröes, Brigitte Bélanger
Link: https://www.youtube.com/watch?v=UK6z3eB53Wc
Auteur: Martin Sturkop
Link: https://www.meetingdem.eu/bestcare4dem-congress-an-impression/
Auteur: prof. Dawn Brooker, University of Worcester
Link: http://www.meetingdem.eu/conferences
Auteur: Rose-Marie Dröes
Link: https://www.youtube.com/channel/UCI3kRVVTGHf4ZX0Ly-7s0Wg/videos
Auteur: Brigitte Bélanger
Link: https://www.meetingdem.eu/25-years-bestcare4dem/
Auteur: Rose-Marie Dröes, Brigitte
Link: https://youtu.be/o5GKeqnJMSo
Auteur: DemenTalent
Auteur: DemenTalent en Gasterij Bergerbaan
Link: http://ontmoetingscentradementie.nl/helpdesk-oc-3-0/publicaties-oc3/
Auteur: Dementelcoach en STAR
Auteur: Rose-Marie Dröes
Link: http://www.vilans.nl/actueel/
Auteur: ZorgSaam
Link: http://ontmoetingscentradementie.nl/helpdesk-oc-3-0/publicaties-oc3/
Auteur: prof.dr. Rose-Marie Dröes, dr. Franka Meiland en Channah Pastink
Link: http://ontmoetingscentradementie.nl/
Auteur: Michel van Dijk en Rose-Marie Dröes
Auteur: projectgroep OC3.0
Auteur: R.M. Droes
Link: https://www.rijksoverheid.nl/documenten/publicaties
Auteur: Dirkse, R. & Dröes, R.M
Auteur: Dröes, R.M., Chattat, R., Auer, S.
Auteur: Alzheimer Nederland
Link: http://www.alzheimer-nederland.nl/gemeenten.
Auteur: Van Dijk, M. & Dröes, R.M.
Auteur: Dröes, R.M., Chattat, R., Auer, S.
Auteur: Michel van Dijk en Rose-Marie Dröes
Auteur: De Clercq, A., Dröes, R.M., Mittelmann, M., Van Audenhove, C
Auteur: Dirkse, R. & Dröes, R.M.
Verslagen
Eindverslag
Samenvatting van de aanvraag
Achtergrond Dementie heeft grote gevolgen voor mensen die het overkomt en voor hun naasten. Uit onderzoek blijkt dat 70% van de mensen met dementie door gebrek aan zelfvertrouwen stopt met activiteiten en 40% nauwelijks nog de deur uit komt. 48% van de mantelzorgers voelt zich (tamelijk) zwaar belast. Tijdige psychosociale ondersteuning kan mensen met dementie helpen een goede levenskwaliteit te behouden en overbelasting van mantelzorgers voorkomen. In de praktijk wordt het vragen om hulp echter vaak uitgesteld. Slechts 5% van de mensen met dementie in Nederland maakt gebruik van ge-indiceerde dagbesteding, terwijl uit onderzoek blijkt dat veel mensen met dementie juist behoefte hebben aan zinvolle dagactiviteiten en mantelzorgers dagbesteding heel belangrijk vinden om de zorg thuis vol te houden. Er is dus een kloof tussen de behoefte aan dagactiviteiten en het daadwerkelijk gebruik. Daarom is het belangrijk dat naast bestaande dagvoorzieningen alternatieve vormen beschikbaar komen zodat beter tegemoet gekomen kan worden aan de gevarieerde behoeften van de doelgroep. DemenTalent is een innovatieve vorm van dienstverlening waarbij mensen met dementie als vrijwilliger actief blijven deelnemen aan zinvolle activiteiten in de samenleving, aansluitend bij hun talenten, interesse en mogelijkheden en gefaciliteerd en ondersteund waar nodig. Voorbeelden van activiteiten die deelnemers aan DemenTalent op zich nemen zijn: Onderhoud landschap (snoeien), voorlezen op basis school, archief werkzaamheden en helpen op kinderdagverblijf. Het doel van DemenTalent is de zelfwaardering van mensen met dementie te bevorderen en tegemoet te komen aan hun behoefte aan autonomie, sociaal contact, zinvolle activiteiten en nuttig kunnen zijn voor anderen c.q. sociale participatie. Zowel deelnemers als mantelzorgers zijn enthousiast over DemenTalent. Volgens de Landelijke Werkgroep Ontmoetingscentra voor mensen met dementie en hun mantelzorgers biedt DemenTalent een goed antwoord op behoeften waar nu niet aan tegemoet gekomen wordt. Koppeling van DemenTalent aan ontmoetingscentra biedt de mogelijkheid beter tegemoet te komen aan de individuele variatie in behoeften van mensen met dementie en vergroot de kans op structurele inbedding en landelijke verspreiding ervan. Alvorens de interventie verder te verspreiden is inzicht in de (kosten)effectiviteit ervan echter wel wenselijk. Doelstelling en onderzoeksvragen Het project maakt deel uit van een groter onderzoek, ‘Ontmoetingscentra 3.0’, naar de koppeling van nieuwe effectieve vormen van begeleiding voor mensen met dementie en mantelzorgers aan bestaande ontmoetingscentra, en beoogt de (kosten)effectiviteit van DemenTalent te onderzoeken. Daarbij staan de volgende vragen centraal: 1) Wat is de (kosten)effectiviteit van ontmoetingscentra met DemenTalent vergeleken met reguliere ontmoetingscentra (zonder DemenTalent) voor wat betreft: - de zelfwaardering, neuropsychiatrische symptomen, ervaren autonomie en kwaliteit van leven van de persoon met dementie; en - gevoel van competentie en kwaliteit van leven van de mantelzorger? 2) Komen ontmoetingscentra die DemenTalent aanbieden beter tegemoet aan de individuele variatie in voorkeur van mensen met dementie aan zinvolle activiteiten? 3) Wordt door de koppeling van DemenTalent aan ontmoetingscentra de ‘overgang’ naar begeleiding in ontmoetingscentra bij voortschrijding van de dementie vergemakkelijkt? 4) Welke factoren bevorderen of belemmeren de koppeling van DemenTalent aan ontmoetingscentra? Hoe wordt het onderzoek uitgevoerd? Middels een gerandomiseerd gecontroleerd design (RCT) worden deelnemers (n=85) van ontmoetingscentra die ook DemenTalent aanbieden en deelnemers (n=85) van reguliere ontmoetingscentra op twee meetmomenten (0 en 6 mnd) vergeleken op a) meerdere uitkomstmaten (zelfwaardering, neuropsychiatrische symptomen en ervaren autonomie van mensen met dementie, competentiegevoel van mantelzorgers, en beider kwaliteit van leven) en b) gezondheidszorggerelateerde kosten. Op basis hiervan wordt de effectiviteit en kosteneffectiviteit bepaald. De gegevens worden ook vergeleken met een referentiebestand (uit TOPICS MDS Databestand) van mensen met dementie en mantelzor-gers die geen gebruik maken van georganiseerde dagbesteding en mantelzorgondersteuning. Door een procesanalyse wordt nagegaan of factoren bij de invoering van DemenTalent, het type vrijwilligerswerk, dan wel deelnamefrequentie aan interventies in ontmoetingscentra van invloed zijn geweest op het effect. Het onderzoek vindt plaats bij 24 ontmoetingscentra. Er worden ook gegevens verzameld bij alle 125 ontmoetingscentra in Nederland om de representativiteit van de deelnemende centra te onderzoeken. De onderzoeksresultaten worden o.m. verspreid via de Landelijke Werkgroep Ontmoetingscentra, Landelijk Netwerk Dementie, wetenschappelijke en vakpublicaties, congressen, websites en sociale media. Het onderzoek duurt 2 jaar: beoogde start is februari 2016.