Implementatie SigMa-methodiek Zaanstreek en Waterland

Zorgcirkel startte dit project waar knelpunten werden ervaren bij het signaleren en markeren van de palliatieve fase. Maar ook het te laat bespreken van veranderingen bij de bewoners door zorgpersoneel onderling en met de artsen, zorgt ervoor dat passende palliatieve zorg vaak (te) laat wordt ingezet. Daarnaast merkte management dat de kennis van palliatieve zorg ook beter moet in de organisatie. 

Doel 

Zorgcirkel had als doel het implementeren van de SigMa-methodiek om de palliatieve zorg in haar organisatie te verbeteren. Met deze bottum-up methodiek wil Zorgcirkel het zorgpersoneel voorzien van passende instrumenten die ingezet kunnen worden om het signaleren en markeren te verbeteren. Dit om palliatieve zorg op maat te geven aan bewoners wat de kwaliteit ten goede komt. Vervolgens wilde Zorgcirkel de instrumenten breed uitrollen in de organisatie.

Aanpak/werkwijze 

Bij de start van het project stelden we 2 SigMa-coördinatoren aan en was een intern projectleider vanuit management betrokken. Samen met begeleiding vanuit de onderzoeker van het overkoepelende onderzoeksproject en projectleiding vanuit de Netwerken Palliatieve Zorg Noord-Holland Noord – Zaanstreek en Waterland (NHN&ZW) voerden we dit project uit. Aan de hand van de SigMa-methodiek is allereerst ingezet op voorbereidende taken en zijn er onder andere 2 kernteams gevormd (stap 1). Vervolgens startten we met het inventariseren van knelpunten (stap 2) waarop instrumenten zijn geselecteerd (stap 3) welke vervolgens zijn uitgeprobeerd in de praktijk (stap 4). Tussentijds evalueerden we en zo stelden we zo nodig bij of pakten we terug op andere instrumenten (stap 5). Zodra een instrument passend bleek, werd deze geborgd in de werkwijze van de betreffende afdeling (stap 6). 

In fase 2 van het project werden de gekozen instrumenten toegepast op andere afdelingen en locatie van Zorgcirkel of werd de SigMa-methodiek (in verkorte vorm) opnieuw doorlopen en geëvalueerd met ondersteuning van de SigMa-coördinatoren. 

Samenwerkingspartners 

We werkten samen met het onderzoeksproject vanuit het Amsterdam UMC, andere zorgorganisaties die landelijk deelnamen aan dit project en met de Netwerken Palliatieve Zorg NHN&ZW. Hierdoor kreeg Zorgcirkel de nodige begeleiding vanuit het onderzoeksproject voor het juist toepassen van de theorie zoals beschreven in de handleiding, was er ruimte voor het delen van ‘best practices’ voor deelnemende organisaties onderling door het organiseren van ‘SigMa-coördinatoren overleggen’. En door samenwerking met de Netwerken Palliatieve Zorg NHN&ZW is meegedacht met implementatie, borging en verdere verspreiding van projectresultaten met andere (zorg)organisaties binnen de regio. Daarnaast zijn de projectervaringen en resultaten meegenomen in het verder opzetten van Zorgcirkel breed palliatief beleid. 

Resultaten

We bereikten de volgende resultaten:

• De SigMa-methodiek is toegepast op verschillende afdelingen en op meerdere locaties van Zorgcirkel. Meerdere afdelingen selecteerden voor hen passende instrumenten, pasten het toe op bewoners en maakten het onderdeel van de dagelijkse werkwijze.
• Bewustwording over palliatieve zorg bij alle disciplines is vergroot (van restaurantmedewerker tot artsen).
• Betere interne communicatie; de huishouding weet nu ook wanneer een bewoner in de stervensfase zit.
• De uitvoer van dit project leidde tot het inzetten op ‘bijvangsten’ vanuit de knelpunten analyse waarop onder andere waakmanden en deursymbolen zijn ingezet en 2 palliatieve kamers zijn opgericht.
• Individueel werken de SigMa-instrumenten beter dan voor een volledige groep bewoners.
• Diverse instrumenten zijn onderdeel van een vaste werkwijze en geborgd in het zorgleefplan. 

Deze resultaten zorgen ervoor dat zorgverleners individueel op een persoonsgerichte manier de instrumenten bij bewoners kunnen gebruiken, wat ervoor zorgt dat ze minder pijn en ongemak ervaren en meer comfort. De instrumenten zijn onderdeel geworden van een vaste werkwijze. Daarnaast is de basiskennis over palliatieve zorg door het geven van laagdrempelige scholing toegenomen onder alle disciplines, waardoor interne samenwerking rondom de palliatieve bewoner is toegenomen. 

Vervolg 

Dit project is een vervolg van Implementatie SigMa-methodiek: samen op zoek naar instrumenten voor tijdig en nauwkeurig signaleren van veranderingen in de palliatieve fase bij verpleeghuisbewoners en Signaleren en markeren van de palliatief-terminale fase bij verpleeghuisbewoners: implementatie van de SigMaSet voor en met verzorging middels action research.

SigMa wordt geborgd doordat het mee wordt genomen in Zorgcirkel breed palliatief beleidsplan waarmee er zicht is om ook SigMa mee te nemen naar de andere locaties en regio’s waarin Zorgcirkel werkzaam is. In februari is de uitrol daarvan. Daarnaast is er een vervolgproject Doorontwikkelen SigMa-methodiek voor de thuiszorg.