Moreel Beraad op de IC: voortdurend leren en verbeteren
Op de intensive care (IC)-afdeling zorgen IC-verpleegkundigen en intensivisten dagelijks voor patiënten met een levensbedreigende aandoening. Er spelen op de IC veel morele problemen, zoals de vraag wanneer je moet stoppen met een behandeling, hoe je omgaat met patiënten- en naastenleed en problemen rondom werkdruk.
Doel
In dit project onderzochten we of moreel beraad, een gezamenlijk gesprek over morele problemen, IC-medewerkers helpt om te gaan met morele stress, te leren van morele problemen en burn-out helpt te voorkomen.
Resultaten
Moreel beraad bleek morele stress te verlagen en te zorgen voor een positief gevoel over de werkcultuur, maar dit zorgde nog niet voor minder burn-out. Daarnaast bleek dat IC-medewerkers tijdens moreel beraad vaak morele vragen beantwoorden door te verwijzen naar casussen waarin zij eerder voor soortgelijke morele vragen hebben gestaan. In de gezamenlijke bespreking van de verschillen en gelijkenissen tussen casussen huist een groot leerpotentieel.
Aanbevelingen
We bevelen Nederlandse IC’s aan om IC-medewerkers ruimte te bieden om moreel beraad of morele gesprekken te organiseren over door hen zelf ingebrachte casuïstiek. Moreel beraad leidt namelijk tot minder morele stress en een betere organisatiecultuur en deze factoren dragen mogelijk op de lange termijn bij aan het welzijn van IC-medewerkers.
Hierbij is het van belang om IC-medewerkers bewust te maken van
- de morele geladenheid van hun vak
- de manier waarop zorgverleners redeneren tijdens moreel beraad
Morele problemen en de manier waarop deze ontstaan worden niet altijd meteen herkend. We bevelen aan om regelmatig morele problemen te bespreken, zodat IC-medewerkers patronen gaan herkennen in de wijze waarop die problemen ontstaan en kunnen worden geadresseerd. We bevelen daarnaast aan om ethiekondersteuners te trainen in het herkennen en juist toepassen van casusvergelijkingen. Vergelijkingen tussen casussen passen bij de praktijk van de kliniek en zijn krachtige retorische elementen tijdens moreel beraad en kunnen het gesprek sterk beïnvloeden; zowel positief als negatief. Het is van groot belang voor de uiteindelijke zorg voor patiënten en behandelbesluiten, dat casusvergelijkingen hout snijden en voldoende genuanceerd zijn.
Interview
Hoe help je zorgverleners om te gaan met morele stress en het maken van de juiste keuzes? Internist-intensivist Astrid Hoedemaekers, ethicus en projectleider Jelle van Gurp en senior onderzoeker Marieke Zegers lichten de eerste resultaten toe.
Artikelen en nieuwsberichten
Andere ZonMw-projecten
Andere ZonMw-projecten waarbij Jelle van Gurp betrokken is:
Producten
Auteur: Niek Kok, Marieke Zegers, Malaika Fuchs, Hans van der Hoeven, Cornelia Hoedemaekers, Jelle van Gurp
Magazine: Critical Care Medicine
Begin- en eindpagina: 231-240
Link: http://10.1097/CCM.0000000000005766
Auteur: Niek Kok, Marieke Zegers, Hans van der Hoeven, Cornelia Hoedemaekers, Jelle van Gurp
Magazine: Journal of Medical Ethics
Begin- en eindpagina: 1-9
Auteur: Niek Kok, Jelle van Gurp, Hans van der Hoeven, Malaika Fuchs, Cornelia Hoedemaekers, Marieke Zegers
Magazine: BMJ Qual Saf
Begin- en eindpagina: 1-10
Auteur: Niek Kok, Marieke Zegers, Cornelia Hoedemaekers, Jelle van Gurp
Magazine: Journal of Medical Ethics
Begin- en eindpagina: 985-986
Link: https://jme.bmj.com/content/medethics/48/12/985.full.pdf
Auteur: Niek Kok, Jelle van Gurp, Steven Teerenstra, Hans van der Hoeven, Malaika Fuchs, Cornelia Hoedemaekers, Marieke Zegers
Magazine: Critical Care Medicine
Begin- en eindpagina: 1-9
Auteur: Niek Kok, Jelle van Gurp, Malaika Fuchs, Hans van der Hoeven, Astrid Hoedemaekers, Marieke Zegers
Auteur: Niek Kok, Jelle van Gurp, Astrid Hoedeamaekers, Hans van der Hoeven, Marieke Zegers
Auteur: Jelle van Gurp, Niek Kok
Auteur: Niek Kok, Astrid Hoedemaekers, Malaika Fuchs, Hans van der Hoeven, Jelle van Gurp, Marieke Zegers
Auteur: Niek Kok, Jelle van Gurp, Steven Teerenstra, Hans van der Hoeven, Malaika Fuchs, Cornelia Hoedemaekers, Marieke Zegers
Auteur: Niek Kok, Astrid Hoedemaekers, Hans van der Hoeven, Marieke Zegers and Jelle van Gurp
Link: https://doi.org/10.1007/s00134-020-06121-3 LETTER
Auteur: Niek Kok
Kenmerken
- Projectnummer:
-
516012513
- Looptijd: 100% Looptijd: 100 %
-
20192023
- Gerelateerde programma's:
- Gerelateerde subsidieronde:
- Projectleider en penvoerder:
-
dr. J.L.P. van Gurp
- Verantwoordelijke organisatie:
-
Radboud Universitair Medisch Centrum
